Waarom Monsanto volgens journalist Bartow Elmore een oorlog voert tegen de natuur

‘De toekomst van eten komt voort uit een oorlogsmentaliteit. Daar moeten we vanaf.’ Het zijn de woorden van auteur Bartow J. Elmore. Hij schreef een boek over Monsanto, het enorme internationale biotechbedrijf voor de landbouw.

Elmore vond het tijd om terug te kijken op de periode dat Monsanto zo groot werd op het gebied van genetisch gemanipuleerde zaden. Het is namelijk 25 jaar geleden dat het bedrijf begon met de verkoop van het type zaden voor commerciële gewassen. ‘Alleen met een goed beeld van het verleden kunnen we op verantwoorde wijze onze landbouw bedrijven in de toekomst,’ zegt de schrijver en oud-student geschiedenis tegenover Bloomberg. Het resulteerde in het boek Seed Money. ‘Monsanto’s past and our food future’ (‘Zaadgeld. Monsantos verleden en onze toekomst van eten’).

De man die eerder het boek ‘Citizen Coke- The making of Coca-Cola Capitalism’ schreef, geeft aan waar zijn fascinatie voor de biotechgigant vandaan komt: ‘Het bedrijf is overal, maar niemand die het ziet. Het zit in de synthetische vezels van de kleren die je draagt en in het eten dat je eet. Het is allemaal afkomstig van de zaden en de chemie waarmee het land bewerkt wordt.’

Monsanto en goede mensen

Degenen die wel van het bestaan van de multinational -in 2016 overgenomen door farmaceutische gigant Bayer- weten, zijn daar vaak heel negatief over. Dat beseft Elmore ook. ‘Mijn broer stuurde me een foto van een bumpersticker met de tekst ‘Monsatan.’ Toch probeerde hij neutraal in het onderwerp te duiken en puur naar de feiten te kijken. Hij besteedde veel tijd aan documentatie door archieven en boeken over het bedrijf door te spitten.

Hij woonde bovendien rechtszaken bij en sprak met advocaten en partijen die tegen het bedrijf procedeerden. Toch concentreert het boek zich niet alleen op de misstanden in bedrijfsvoering. Elmore sprak ook met mensen die voor Monsanto werken. Dat was niet moeilijk, want ‘veel medewerkers geloven echt dat wat ze doen positief is en vertellen daar graag over.’

De gesprekken met werknemers zorgen voor tweede verhaallijn: ‘Er ontstond een verhaal van goede mensen die terechtkomen op posities waar ze technologieën ontwikkelen waar ze geen controle meer over hebben.’

Gif

Naast de aandacht voor de mensen met goed intenties in het bedrijf geeft Elmore genoeg voorbeelden van kwalijke praktijken van de landbouwproducent. Bijvoorbeeld: ‘In een intern document staat hoe de leidinggevenden bespraken wat ze aan moesten met een giftig product. Het was een van hun meest winstgevende artikelen. Ze kwamen letterlijk tot de conclusie: ‘Verkoop die troep zoveel mogelijk zolang als het nog kan.’

De gecorrumpeerde studies naar de producten van Monsanto worden ook besproken, evenals de afhankelijkheid van het landbouwbedrijf die gecreëerd wordt. De grote kracht ligt volgens de verkopers in de technologie die gewassen resistent maakt tegen onkruid. Maar dat gebeurt niet. ‘Als gevolg daarvan brengen ze weer onkruidverdelgers op de markt en zaden die speciaal ontworpen zijn om die verdelgers aan te kunnen. Maar de natuur vecht toch weer terug, waarop weer nieuwe zaden aan de man worden gebracht.’

Oorlog

Het is juist het gevecht tegen de natuur dat volgens Elmore funest is. Volgens hem leunt het bedrijf op een mentaliteit van oorlog. Oorlog tegen onkruid. Met chemische middelen zoals dicamba en 2 4-D die rechtstreeks uit de oorlogsindustrie komen. Blootstelling aan die chemie is dodelijk gebleken, voor mens en natuur.

Elmores boek is, ondanks de stevige kritiek, niet in de eerste plaats een aanklacht tegen het bedrijf maar een oproep voor een alternatieve benadering van de landbouw: ‘De natuur heeft het al miljarden jaren prima gedaan, met opmerkelijke mechanismen en technieken. Voor de toekomst van de landbouw moeten we daar ons voordeel mee doen. De oorlog tegen de natuur moeten we achter ons laten.’

Hieronder een video van Elmore in gesprek met Pulitzer Prize winnaar Marcia Chatelain.