Coronabeleid levert Trudeau geen meerderheid op bij vervroegde verkiezingen

Justin Trudeau heeft de verkiezingen in Canada gewonnen. Trudeau had vervroegde verkiezingen uitgeschreven in de hoop nu een meerderheid van de kiezers achter zich te krijgen door zijn coronabeleid. De verhoudingen in het Canadese Lagerhuis zijn echter nauwelijks gewijzigd en dat betekent dat de huidige minister-president ook de komende jaren zal regeren met een minderheidskabinet.

De eerste polls wijzen op een overwinning voor de Liberale Partij. Vanwege het coronabeleid stemmen veel mensen deze jaargang ook per post. De poststemmen worden vandaag geteld, maar die zullen naar verwachting weinig aan de uitslag  veranderen.

De huidige minister-president werkte de afgelopen jaren samen met het sociaal-democratische NDP in een minderheidsregering, met de Conservatieve Partij als belangrijkste oppositie. Dit politieke landschap zal de komende jaren naar alle verwachting ongewijzigd blijven.

Trudeau legitimeerde de vervroegde verkiezingen wijzend op uitzonderlijke corona-omstandigheden. Met een meerderheid in het Lagerhuis zou de minister-president naar eigen zeggen effectief in staat zijn het land uit de coronacrisis te helpen. Critici spreken van politiek opportunisme. Ze beweerden dat een stabiele cyclus van vierjaarlijkse verkiezingen, gevolgd door vorming van regering en oppositie in het Lagerhuis, puur vanwege motieven van eigen politiek gewin zijn verstoord. Erin O’Toole, de politiek leider van de Conservatieve Partij bestempelde de actie eerder als on-Canadees en zei: ‘Deze pandemieverkiezing is ijdel, riskant en egoïstisch.’

Het coronabeleid speelde een grote rol in de verkiezingsstrijd. Sommigen zien dat beleid als zeer succesvol: Canada kent immers een hoge vaccinatiegraad. Mogelijk voorzag Trudeau echter ook dat weerstand tegen zijn beleid groeit. Meerdere lockdowns hebben hun effect op economie en werkgelegenheid. Vergaande maatregelen zoals een vaccinatieplicht voor overheidsmedewerkers schoten veel burgers bovendien in het verkeerde keelgat, hetgeen hem ook tijdens de campagne parten speelde.

Maar Canadezen hebben meer zorgen, zoals huisvesting en gezondheidszorg. Geen van de partijen biedt een geloofwaardige oplossing voor die problemen, vindt David Moscrop, auteur en politiek commentator: ‘Wat er ook gebeurt, Canadezen willen dat deze verkiezingen die niemand zag zitten, zo snel mogelijk achter de rug zijn. De afgelopen weken is iedereen een stukje meer cynisch, vermoeid en gefrustreerd geraakt. Misschien zelfs de hoop verloren.’

Aan het eind van de rit zijn de verhoudingen in de Canadese politiek dus praktisch onveranderd gebleven: de Liberale Partij komt waarschijnlijk uit op 156 van de 338 zetels en levert daarmee een zetel in, de Conservatie Partij krijgt genoeg stemmen voor 121 zetels en is daarmee de grootste oppositiepartij. De sociaal-democratische partij NDP heeft een kleine winst geboekt en zal wederom gaan samenwerken met Trudeau.

Opmerkelijk is dat niet de Liberale Partij maar de Conservatieve Partij de meeste stemmen heeft behaald in het land: ongeveer 34 tegenover 32 procent. Het districtenstelsel echter pakt gunstig uit voor de partij van Trudeau, die het vooral moet hebben van stemmers uit de steden en voorsteden. De conservatieve partij kent een grotere populariteit op het platteland.