Coronasteunpakket vergeet de flexwerkers

Flexwerkers zijn de dupe geworden van de coronacrisis. Het coronasteunpakket ging aan hun neus voorbij. Dat blijkt uit onderzoek van ABN Amro. Sandra Phlippen, econoom bij de bank, vindt het een zorgwekkend uitkomst: ‘De belofte van het kabinet om iedereen te steunen, is niet ingelost.’

Oproepkrachten, seizoenswerkers, gedetacheerden en andere werknemers met een flexibel arbeidscontract verloren als eersten hun baan. Omdat werkgevers voor deze groep werknemers niet terug konden vallen op een steunpakket van de overheid, werd van hen als eerste afscheid genomen. Mensen met een nul-urencontract werden al snel niet meer opgeroepen.

Volgens ABN Amro betekende de ontwikkeling dat bijna 200.000 arbeiders er door de coronacrisis financieel fors op achteruit zijn gegaan, vermeldt Nieuwsuur. Dat zijn vooral mensen die al een laag inkomen hadden. Er wordt namelijk vooral in sectoren zoals de horeca en logistiek gebruik gemaakt van flexibele arbeidscontracten; daar waar de lonen vaak op of net iets boven het minimumloon liggen. Het wegvallen van inkomnsten voor deze groep flexwerkers heeft gezorgd voor een grotere inkomenskloof in Nederland.

Flexibele schil

Nederland heeft wat economen noemen een grote ‘flexibele schil’ op de arbeidsmarkt. In vergelijking met andere landen is een groot deel van de werknemers niet in vaste dienst. Veel arbeidskrachten werken op basis van een nul-urencontract, waarbij ze door hun werkgever worden opgeroepen wanneer dat nodig is. Anderen werken via een detacherings- of uitzendbureau. Tijdelijke contracten zijn er in sommige gevallen voor seizoenswerkers. Mensen die bijvoorbeeld podia opbouwen op evenementen, werken meer in de zomer wanneer festivals georganiseerd worden.

Flexibele arbeidsovereenkomsten worden door veel werkgevers omarmd: het geeft hen de kans in te spelen op pieken en dalen van het arbeidsproces zonder aan kosten voor hun personeel continu door te betalen. Met vaste contracten vreest de werkgever in veel gevallen onnodige kosten te draaien wanneer er minder werk te vergeven is.

De flexibele schil is vakbonden en veelal linkse politieke partijen een doorn in het oog. Werkgevers hebben op die manier wel de lusten maar ze dragen niet de lasten. Wie profiteert van iemands arbeid moet daar ook wat tegenover kunnen zetten, menen ze.

Doordat arbeiders weinig vastigheid hebben met een flexibele overeenkomst, kunnen ze minder snel een huis kopen en (financiële) plannen maken voor de toekomst. Zelfs een week vooruit plannen is soms lastig voor mensen in deze situatie: elk moment kunnen ze worden opgeroepen. Dat trekt een wissel op het gezinsleven en andere sociale betrekkingen. Door bovengenoemde complicaties kunnen geestelijke klachten ontstaan zoals stress en somberheid.