De oorlog in Oekraïne werd uitgelokt – en waarom dat van belang is om vrede te bereiken

Door te erkennen dat de vraag naar uitbreiding van de NAVO centraal staat in deze oorlog, begrijpen we waarom Amerikaanse wapens deze oorlog niet zullen beëindigen. Alleen diplomatieke inspanningen kunnen dat doen.

Door JEFFREY D. SACHS

George Orwell schreef in 1984 dat “Wie het verleden controleert, beheerst de toekomst: wie het heden controleert, beheerst het verleden”. Regeringen werken onophoudelijk om de publieke perceptie van het verleden te vervormen. Over de Oorlog in Oekraïne heeft de regering-Biden herhaaldelijk en ten onrechte beweerd dat de Oorlog in Oekraïne begon met een ongeprovoceerde aanval van Rusland op Oekraïne op 24 februari 2022. In werkelijkheid werd de oorlog uitgelokt door de VS op manieren die toonaangevende Amerikaanse diplomaten al tientallen jaren voorafgaand aan de oorlog hadden voorzien, wat betekent dat de oorlog vermeden had kunnen worden en nu moet worden gestopt door onderhandelingen.

Erkennen dat de oorlog uitgelokt was helpt ons te begrijpen hoe we hem kunnen stoppen. Het rechtvaardigt niet de invasie van Rusland. Een veel betere aanpak voor Rusland zou wellicht geweest zijn om de diplomatie met Europa en de niet-westerse wereld op te voeren om het Amerikaanse militarisme en unilateralisme uit te leggen en tegen te gaan. In feite is de onophoudelijke Amerikaanse druk om de NAVO uit te breiden overal ter wereld wijdverbreid tegenstand. Russische diplomatie in plaats van oorlog zou dus waarschijnlijk effectief zijn geweest.

Het Biden-team gebruikt het woord “ongeprovoceerd” voortdurend, meest recentelijk in Biden’s grote toespraak op de eerste verjaardag van de oorlog, in een recente NAVO-verklaring en in de meest recente G7-verklaring. Mainstream media die sympathiseren met Biden herhalen simpelweg wat het Witte Huis zegt. The New York Times is de grootste schuldige, en omschreef de invasie niet minder dan 26 keer als “ongeprovoceerd”, in vijf redactionele stukken, 14 opiniestukken van NYT-schrijvers en zeven gastop-eds!

Er waren in feite twee belangrijke provocaties van de VS. De eerste was de Amerikaanse intentie om de NAVO uit te breiden naar Oekraïne en Georgië om Rusland in de Zwarte Zeeregio te omringen met NAVO-landen (Oekraïne, Roemenië, Bulgarije, Turkije en Georgië, in tegenwijzerzin). De tweede was de rol van de VS bij het installeren van een Russophobe regime in Oekraïne door de gew

elddadige omverwerping van Oekraïnes pro-Russische president, Viktor Yanukovych, in februari 2014. De schietoorlog in Oekraïne begon met Yanukovych’s omverwerping negen jaar geleden, niet in februari 2022 zoals de Amerikaanse regering, de NAVO en de G7-leiders ons willen doen geloven.

De sleutel tot vrede in Oekraïne is door onderhandelingen gebaseerd op Oekraïnes neutraliteit en geen uitbreiding van de NAVO.

Biden en zijn buitenlandbeleidsteam weigeren deze wortels van de oorlog te bespreken. Ze te erkennen zou de regering op drie manieren ondermijnen. Ten eerste, het zou aantonen dat de oorlog vermeden had kunnen worden, of vroeg gestopt, waardoor Oekraïne zijn huidige verwoesting en de VS meer dan 100 miljard dollar aan uitgaven tot nu toe had kunnen besparen. Ten tweede, het zou de persoonlijke rol van president Biden in de oorlog blootleggen als deelnemer aan de omverwerping van Yanukovych, en daarvoor als fervent aanhanger van het militair-industrieel complex en zeer vroege voorstander van NAVO-uitbreiding. Ten derde, het zou Biden naar de onderhandelingstafel dwingen, waardoor de voortdurende drang van de regering voor NAVO-uitbreiding ondermijnd zou worden.

De archieven tonen onweerlegbaar aan dat de Amerikaanse en Duitse regeringen herhaaldelijk beloofden aan Sovjet-president Mikhail Gorbachev dat de NAVO niet “één inch oostwaarts” zou bewegen toen de Sovjet-Unie het Warschaupact militaire alliantie ontbond. Desondanks begon de Amerikaanse planning voor NAVO-uitbreiding vroeg in de jaren 90, ruim voordat Vladimir Poetin president van Rusland was. In 1997 beschreef nationale veiligheidsexpert Zbigniew Brzezinski de NAVO-uitbreidingstijdlijn met opmerkelijke precisie.

Amerikaanse diplomaten en Oekraïnes eigen leiders wisten heel goed dat NAVO-uitbreiding tot oorlog kon leiden. De grote Amerikaanse geleerde-staatsman George Kennan noemde NAVO-uitbreiding een “noodlottige fout”, schrijvend in de New York Times dat, “Een dergelijk besluit mag worden verwacht om de nationalistische, anti-westerse en militaristische neigingen in de Russische opinie te ontvlammen; een negatief effect te hebben op de ontwikkeling van de Russische democratie; de atmosfeer van de Koude Oorlog te herstellen in Oost-West relaties, en om het Russische buitenlands beleid in richtingen te sturen die beslist niet naar onze zin zijn.”

President Bill Clinton’s minister van Defensie William Perry overwoog ontslag te nemen uit protest tegen NAVO-uitbreiding. Terugdenkend aan dit cruciale moment in het midden van de jaren 90, zei Perry het volgende in

2016: “Onze eerste actie die ons echt in een slechte richting zette, was toen de NAVO begon uit te breiden, oost-Europese landen opnemend, sommigen van hen grenzend aan Rusland. Op dat moment werkten we nauw samen met Rusland en begonnen ze te wennen aan het idee dat de NAVO een vriend kon zijn in plaats van een vijand… maar ze waren erg oncomfortabel over het hebben van de NAVO direct aan hun grens en ze deden een sterk beroep op ons om daar niet mee door te gaan.”

In 2008 waarschuwde de toenmalige Amerikaanse ambassadeur in Rusland, en nu CIA-directeur, William Burns, Washington in een uitgebreid bericht over de ernstige risico’s van NAVO-uitbreiding: “Oekraïne en Georgië’s NAVO-aspiraties raken niet alleen een gevoelige snaar in Rusland, ze wekken serieuze zorgen op over de gevolgen voor de stabiliteit in de regio. Rusland neemt niet alleen omsingeling waar, en pogingen om de Russische invloed in de regio te ondermijnen, maar het vreest ook onvoorspelbare en ongecontroleerde gevolgen die de Russische veiligheidsbelangen ernstig zouden kunnen aantasten. Deskundigen vertellen ons dat Rusland in het bijzonder bezorgd is dat de sterke verdeeldheid in Oekraïne over NAVO-lidmaatschap, met een groot deel van de etnisch-Russische gemeenschap tegen lidmaatschap, zou kunnen leiden tot een grote splitsing, met geweld of in het ergste geval, burgeroorlog. In dat geval zou Rusland moeten beslissen of het zou ingrijpen; een beslissing die Rusland niet wil hoeven nemen.”

Oekraïne’s leiders wisten duidelijk dat aandringen op NAVO-uitbreiding naar Oekraïne oorlog zou betekenen. Voormalig Zelensky-adviseur Oleksiy Arestovych verklaarde in een interview in 2019 “dat onze prijs voor toetreding tot de NAVO een grote oorlog met Rusland is.”

Tijdens 2010-2013 zette Yanukovych in op neutraliteit, in lijn met de Oekraïense publieke opinie. De VS werkte heimelijk om Yanukovych omver te werpen, zoals levendig vastgelegd in de tape van toenmalig Amerikaans onderstaatssecretaris van Buitenlandse Zaken Victoria Nuland en Amerikaans ambassadeur Geoffrey Pyatt die de post-Yanukovych regering planden weken voor de gewelddadige omverwerping van Yanukovych. Nuland maakt duidelijk in het gesprek dat ze nauw samenwerkte met toenmalig vicepresident Biden en zijn nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan, hetzelfde Biden-Nuland-Sullivan-team dat nu centraal staat in het Amerikaanse beleid ten aanzien van Oekraïne.

Na Yanukovych’s omverwerping brak de oorlog uit in de Donbas, terwijl Rusland de Krim annexeerde, waar het zijn Zwarte Zee-vloot al decennialang had gestationeerd.

Nu is het tijd om te stoppen met de oorlog. De sleutel tot vrede is onderhandelingen gebaseerd op Oekraïne’s neutraliteit en geen uitbreiding van de NAVO. Dit betekent de terugtrekking van de Russische troepen, de beëindiging van de Amerikaanse wapenleveranties en de terugkeer naar de diplomatie. Het is tijd om de oorlog te stoppen, niet om deze te escaleren.

Het oorspronkelijke artikel met links en referenties (creative commons)