De toekomstfantasieën van multimiljardairs

‘Angst voor het gepeupel doet multimiljardairs zoeken naar een veilig isolement’. Dat schrijft Timo Pieters in Gezond Verstand nummer 24. De toekomstfantasieën van de allerrijksten staan letterlijk mijlenver (ongeveer 55 miljoen kilometer) af van die van de gewone man. Pieters heeft een duidelijk idee over de drijfveren hierachter.

Een aantal van de rijkste mannen op aarde, waaronder Jeff Bezos en Elon Musk, zijn bezig met een grootse ruimterace. Naast de commerciële belangen en een wedstrijd-element, lijkt escapisme ook een rol te spelen. Superrijken investeren niet alleen in ruimtevaart, maar ook in luxe bunkers waarin zij zich kunnen verschuilen wanneer de samenleving instort. Steve Huffman (medeoprichter van Reddit) verwoordt zijn angst voor een massa met hooivorken die zich tegen de Tech-reuzen keert wanneer Kunstmatige Intelligentie al hun banen heeft overgenomen. Dat er aanleiding is voor een opstand, blijkt onder andere uit een extreme verschuiving van rijkdom sinds de jaren 70: De helft van de Amerikanen is sinds 1970 uitgesloten van enige economische groei, terwijl het inkomen van de superrijken 1% is verdrievoudigd.

Wat er psychologisch gezien gebeurt met mensen die leven in een wereld waarin zij hun wildste fantasieën waar kunnen maken, is niet fraai. Professor Ian Robertson onderzocht wat macht met het brein doet en ontdekte dat wanneer mensen langdurig in een positie zitten met veel macht, de structuur van het brein blijvend verandert. Dit zorgt niet alleen voor minder angst, meer zelfvertrouwen en minder oog voor risico’s, maar zorgt ook voor een flinke daling in het empathisch vermogen. Het belangrijkste kenmerk van psychopaten, aldus Pieters.