Dit is waarom groeiende sociale onrust (nog) geen potten breekt

Duizenden mensen gingen afgelopen weekend de straat op in Duitsland onder het motto ‘samen door de crisis.’ Ze protesteerden tegen… ja tegen wat eigenlijk? Een gierende inflatie, hoge energieprijzen, oorlog, kapitalisme, klimaatverandering… Hoeveel haalt zo’n ongericht protest uit?

Vakbonden en andere activisten verenigden zich samen met politici en burgers om ‘samen uit de crisis’ te geraken. Dat er een crisis is, kan niemand ontgaan zijn. Maar waar die crisis ontstaan is en hoe die op te lossen, daarover verschillen de meningen.

Fossiel

Te beginnen met het klimaat. BUND, de Duitse evenknie van Milieudefensie, was van de partij. Greenpeace liep voorop. De NGO die zich telkens weer dicht tegen de Gouvernementele macht aan lijkt te bewegen – Jennifer Morgan zwaaide er tot vorig jaar nog de scepter en is nu Speciaal Gezant voor Internationale Klimaatactie binnen het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken- organiseerde mede het protest. Diens aanhangers zien CO2 als de oorzaak van al het kwaad en willen liever gisteren dan vandaag afscheid nemen van fossiele grondstoffen. Is dat de uitweg uit de energiecrisis?

Het riekt naar utopisch denken. Never waste a good crisis, de innovatie op het gebied van alternatieve energiebronnen zal heus een impuls krijgen. Maar het is bij lange la nog niet genoeg om geheel over te schakelen. Een ruwe energietransitie zal de gehele industrie in elkaar doen storten en het dagelijks leven ernstig bemoeilijken.

Een geleidelijke energietransitie, te beginnen met een afscheid van steenkool en bruinkool, ja, eventueel, mits goed doordacht… voor de lange termijn. Een Great Reset, nee.

De rekening

Terwijl sommigen menen dat dit het momentum is om een Groene Agenda door te voeren, ondervinden vele anderen de lasten van de energiecrisis. Wie gaat de gezinnen tegemoetkomen die steeds vaker in geldproblemen komen? Kan de industrie nog blijven draaien, het mkb het hoofd boven water blijven houden?

Vanuit vakbonden en organisaties die zich inzetten tegen armoede en voor een gelijkere verdeling van welvaart, klinkt de roep om belastingverhogingen voor de rijken en meer hulp vanuit de overheid. Hogere lonen, meer steunpakketten, meer subsidies. Of, om het probleem iets minder fijnmazig aan te vliegen: maak een einde aan het kapitalisme.

Maar waar haalt de overheid het geld vandaan? Linksom of rechtsom, vroeg of laat zal toch de burger de rekening moeten betalen. En is het kapitalisme nu echt de oorzaak van al die crises? Of grijpt de overheid juist nu al te veel in, maar dan juist ten gunste van het Grootbedrijf?

Is het kapitalisme met een daadwerkelijk gelijk speelveld overwogen, of een ander model waarbij initiatief en ambitie wellicht gecombineerd worden met overleg en samenwerking? Dat laatste is wat de mensen van Finanzwende wellicht in gedachten hebben.

Oorlog

Maar er zijn nog meer hoofdbrekens. Niet zo ontzettend ver van de Duitse grens. Want die oorlog tussen Oekraïne en Rusland. Een nucleaire dreiging en een geschil tussen een grootmacht in het westen en in het oosten. Genoeg mensen die vinden dat de oorlog alle prioriteit verdient.

Greenpeace heeft ook daar alvast de oplossing klaar liggen: ‘Maak duurzaamheid en klimaat leidend bij de wederopbouw van Oekraïne.’ Het kan lang duren, maar wie dan ook de contracten in de wacht sleept zodra Oekraïne weer opgebouwd kan worden, is spekkoper. Wonderlijk hoe alles soms weer bij elkaar komt. Onderstaand de tweet, let ook op het bord (voor de kijker) rechts op de foto: ‘Building Back Better = Fossil Free Future.’

Activists of the Ukrainian organizations @RazomWeStand @ecodiya and Vision Zero demand today in #Berlin together with Greenpeace activists to make climate sustainability the guiding principle for #reconstruction in #Ukraine! pic.twitter.com/2xhIIVKhOJ

— Greenpeace e.V. (@greenpeace_de) October 24, 2022

Focus

Ondanks verschil in focus verenigden Duitsers zich om hun stem te laten horen. Maar zolang een goede probleemanalyse niet gemaakt wordt, kan het veelkoppige crisismonster niet worden verslagen. Sterker nog, wanneer ideologie de overhand krijgt, ligt manipulatie op de loer.

Volgens de organisatoren kwamen er ongeveer 24.000 mensen opdagen door het gehele land heen, de politie schatte het aantal een factor twee a drie lager in. Deutsche Welle, de bron waar dit artikel mee van start is gegaan, noemt steden zoals Frankfurt, Hannover en Berlijn.

Het beperkte zich echter niet tot de grote steden, laat onderstaande tweet zien. In het Oost-Duitse stadje Plauen (+- 60.000 inwoners) protesteerden mensen ook. Wie weet zijn het er uiteindelijk zelfs wel meer dan die 60.000. Het protest is misschien (nog)  ongericht, maar dat er onvrede is, is duidelijk.

Twitteraar Kees heeft zoals zo vaak weer een protestvideo gedeeld, die is hieronder te zien. Als kleine bonus daaronder een video vanuit Parijs. In heel Europa, heel de wereld zelfs, is het onrustig. Zo ook in Frankrijk.

🇩🇪 Europeanen willen niet verhongeren en bevriezen voor Zelensky en Ursula von der Leyen. Duitsland, Plauen. pic.twitter.com/8llvZvrTCe

— Kees (@Kees71234) October 24, 2022

🇨🇵 "Macron, ga weg!" schreeuwen vandaag duizenden Fransen in Parijs!pic.twitter.com/PH0PffPyxA

— Kees (@Kees71234) October 22, 2022