Epidemioloog over hoorzitting Tweede Kamer: ‘Benieuwd hoe serieus de intenties zijn om onderzoek te doen naar Oversterfte’

De commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) voert op donderdag 15 september van 17.00 tot 18.30 uur een gesprek over het onderzoek naar oversterfte van gezondheidsonderzoeksbureau ZonMw in opdracht van het ministerie. Overige gesprekspartners zijn vertegenwoordigers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Gezondheidseconoom en epidemioloog Eline van den Broek-Altenburg, afgevaardigde van het onderzoeksbureau, is alvast sceptisch: ‘Ik ben benieuwd hoe serieus de intenties zijn om onderzoek te (blijven) doen naar de aanhoudende Oversterfte.’

Vorige week schreef Van den Broek-Altenburg op LinkedIn: ‘Volgende week vindt hierover een Hoorzitting plaats in de Tweede Kamer. Ik ben benieuwd hoe serieus de intenties zijn om onderzoek te (blijven) doen naar de aanhoudende Oversterfte. Alleen met toegang tot data kunnen wij onafhankelijk onderzoek doen. Dat zal dus een prioriteit moeten worden.’

Data

Data, data en nog eens data. Het zou het fundament moeten zijn voor gedegen onderzoek naar het thema van oversterfte. Schattingen lopen uiteen (zie wederom: data, data en data). Volgens Van den Broek-Altenburg gaat het om een oversterfte van 12.000 over het jaar 2021 en 6.000 voor zover de cijfers laten zien voor deze jaargang.

Ze wil op de radio niets zeggen over een eventueel verband tussen coronavaccinaties en oversterfte. De wetenschapper vermoedt zelf dat vooral uitgestelde zorg vanwege corona heeft gezorgd voor de oversterfte, maar houdt nadrukkelijk drie slagen om de arm: “Er zijn wel conclusies getrokken door het CBS en het RIVM maar op basis van de data die ze gebruikt hebben voor die onderzoeken kun je die conclusies eigenlijk helemaal niet trekken.”

Privacy

Privacy. Het is opvallend hoe het woord regelmatig valt wanneer het gaat om bijvoorbeeld sterftecijfers (vanuit) ziekenhuizen, maar hoe afwezig het is op momenten dat er om een QR-code wordt gevraagd in het café of de toegang tot een sportveld. De uitspraken van Hugo de Jonge, die vorig jaar als minister van Volksgezondheid, aangaf ‘vrij exact te weten’ waar de niet-gevaccineerden wonen, duiden niet op veel respect voor privacy van de burger.

De epidemioloog vindt het ook vreemd: “Eigenlijk wordt continu de privacywetgeving aangehaald als reden om dat niet te doen (de juiste gegevens aan te leveren, red.) maar hoe meer ik me verdiep in de juridische kant ervan, hoe meer door juridische experts wordt verteld dat eigenlijk de AVG helemaal niet van toepassing is en dat er andere wetgeving wellicht die open data mogelijk maken.”

Intenties

De zogeheten ‘pinned tweet’ van de vrouw die vandaag aan het woord komt, klinkt redelijk en staat een wetenschapper goed: ‘Voor iedereen die graag met mij de discussie wil aangaan over Oversterfte en of er wel of niet mensen zijn gestorven doordat ze te laat zijn geholpen omdat coronapatiënten voor gingen: laten we de data even afwachten. Want ik weet het niet. En jullie weten het ook niet.‘

Voor iedereen die graag met mij de discussie wil aangaan over Oversterfte en of er wel of niet mensen zijn gestorven doordat ze te laat zijn geholpen omdat coronapatiënten voor gingen: laten we de data even afwachten. Want ik weet het niet. En jullie weten het ook niet.

— Eline van den Broek-Altenburg, PhD (@E_line) June 25, 2022

Dat was eind juni. Het is nu half september. En nog steeds lijken de data maar niet boven water te komen. “Het is tijd dat er serieus gedegen onderzoek komt naar die oversterfte,” zei ze gisteravond nogmaals op Radio1. De onderzoeker mag vandaag haar verhaal doen.

Is een gedegen onderzoek naar het beleid van het ministerie van VWS, aangestuurd door datzelfde departement mogelijk? Iedereen kan vanaf 17:00 uur via de livestream zelf oordelen hoe serieus de intenties van het onderzoek in opdracht van het ministerie zijn.