Factcheckers NewsGuard geadviseerd door oud CIA-directeur

Factcheckersbureau NewsGuard wordt geadviseerd door Michael Hayden. Klokkenluider Edward Snowden vindt het opmerkelijk. Een instantie die moet toezien op de feitelijkheid van verslaggeving wordt volgens hem geadviseerd door ‘een van ’s lands beroemdste leugenaars.’

Het zogeheten Factchecken is de laatste jaren wereldwijd bekend geworden. Wanneer goed geïnformeerde en getrainde mensen dit doen, kan het de nieuwsconsument veel tijd besteden. Want die wil betrouwbaar nieuws. Maar het brengt ook problemen met zich mee: wie checkt de factcheckers? Mensen zoals wetenschapper en schrijver Bjorn Lomborg maken zich zorgen om de objectiviteit en (on)afhankelijkheid van de ‘feitenonderzoekers’. Lees hier meer over zijn verhaal.

Wie zijn de factcheckers, hoe gaan ze te werk gaan en voor wie werken ze? Zijn de mensen van WC-eend wel de juiste mensen om de kwaliteit van WC-eend te beoordelen? Is er geen sprake van belangenverstrengeling?

NewsGuard

Snowden vindt dat we waakzaam moeten blijven. Nadat hij ziet dat een voormalig hoofd van de CIA en de NSA nu factcheckers adviseert, schrijft hij: ‘Heb je je ooit afgevraagd wie er achter die “factcheckersbedrijven” zitten? “Newsguard” wordt “geadviseerd” door een van ’s lands grootste leugenaars- de man die het wereldwijde surveillance-systeem heeft opgetuigd. Een systeem dat, eenmaal ontdekt, overal werd veroordeeld door gerechtshoven.’

Have you ever looked at who is behind these new for-profit "fact-checking" companies?

"NewsGuard" is "advised" by one of the country's most famous liars—the man who secretly built the global mass surveillance system that, once uncovered, courts condemned as an outrageous crime. pic.twitter.com/FNkD5dGUqw

— Edward Snowden (@Snowden) October 13, 2021

Medialandschap

De opkomst van factchecking komt door veranderingen in het medialandschap. Het internet heeft voor een lawine aan nieuwe informatiebronnen gezorgd. De opkomst van social media leidde ertoe dat mensen nu in recordtempo informatie kunnen posten en doorsturen op verschillende platforms. Nieuwe technieken zoals deep-fake maken het bovendien lastig echt van nep te onderscheiden.

De hoeveelheid aan informatie, de veranderende vorm en de snelheid van communicatie maken het lastig voor lezers en kijkers om het kaf van het koren te scheiden. Daarom zijn meerdere media gebruik gaan maken van factcheckers. Zij gaan aan de slag met bijvoorbeeld een interview of bewering. Klopt dat cijfer wel? Heeft die en die persoon die beslissing wel genomen?

Edward Snowden

Edward Snowden werd in 2013 wereldnieuws toen hij journalisten van The Washington Post en The Guardian geheime documenten gaf. Het ging over geheime spionageactiviteiten van de NSA, de nationale veiligheidsdienst van de Verenigde Staten.Voor sommige mensen is hij een held. Zij vinden dat hij zijn leven op het spel heeft gezet door te informeren over een grootschalig surveillancesysteem waarmee burgers, politici en instellingen wereldwijd in de gaten werden gehouden. Anderen vinden dat hij de veiligheid van Amerika daarmee in gevaar heeft gebracht.