Gecanceld? Heel Zweinstein naar de reünie maar JK Rowling blijft thuis

Het was iets waar vele Potterfans maanden naar uit hadden gekeken. Op nieuwjaarsdag zond HBO Max (niet toegankelijk in Nederland) de reünie van de filmcrew van de Potterfilms uit. De festiviteiten van de ’20th Anniversary, Return to Hogwarts’ stonden echter niet alleen in het teken van een nostalgische en zoete wandeling down memory lane: de absentie van J.K. Rowling, de schepper van het verhaal, maakte de tongen los.

De organisatie van de bijeenkomst heeft nergens een officiële verklaring afgegeven voor de afwezigheid van Rowling. Vele media speculeren daarom over de opmerkelijke samenstelling van de gastenlijst. Eensgezind wijzen ze naar een essay en een paar tweets, die de bijzonder succesvolle schrijver halverwege 2020 de wereld instuurde. In haar bijdragen schrijft ze onder meer dat ‘grote aantallen vrouwen terecht als de dood zijn voor trans- activisten’ en dat specificeert ze door te stellen dat ze ‘bang zijn voor doxing, het verlies van baan en inkomen, en geweld.’

Afkeur

De Los Angeles Times is een van de media die ingaan op het voorval. Het schrijft dat de auteur de laatste jaren herhaaldelijk onder vuur is komen te liggen vanwege ‘anti-transgender opvattingen’. Het Indiase Economic Times kiest net als MSN (niet te verwarren met MSM) voor meer neutrale bewoordingen en spreekt van ‘controversiële opmerkingen’ als vermoedelijke reden dat Rowling niet is uitgenodigd. De kritiek op de schrijver werd destijds namelijk breed uitgemeten in de pers en bleef niet alleen beperkt tot een paar twitteraars die het acroniem TERF (trans-exclusionary radical feminist, trans-uitsluitende radicale feministe) op haar plakten. Ook vele bekende mensen reageerden afkeurend. Onder hen meerdere acteurs van de Potter films. Zo reageerde Daniel Radcliffe, de acteur die Harry Potter speelt: ‘Transgender vrouwen zijn vrouwen. Elk statement dat het tegenovergestelde beweert schaadt de identiteit en waardigheid van transgenders. Het gaat bovendien in tegen al het advies van gezondheidsorganisaties die veel meer expertise op dit gebied hebben dan Jo (Rowling, red.) of ik.’

Het management rond de schrijver zegt dat ‘de controverse geen rol heeft gespeeld in haar beslissing af te zien van deelname,’ schetst The Guardian. Maar het blijft gissen. Auteur en journalist Douglas Murray schreef vorig jaar over een dolgedraaide mediadynamiek waarbij ‘razende activisten de cast van de Harry Potter films ertoe dwingen Rowling publiekelijk te verraden.’ Met dat  sentiment in gedachten zou het begrijpelijk zijn dat Rowling zich niet bij de filmcrew heeft gevoegd.

Veiligheid versus bevrijding

Hoe het ook zij, de Engelse die verantwoordelijk is voor een van de grootste verkoopsuccessen uit de moderne geschiedenis kiest niet voor de makkelijke weg, zo laat een passage uit haar eerder genoemde essay zien: ‘Het zou zoveel gemakkelijker zijn om de goedgekeurde hashtags te tweeten – want natuurlijk zijn transrechten mensenrechten en natuurlijk translevens belangrijk -, de woke-koekjes uit te pakken en me te wentelen in een gloed van deugd.’ Dat zorgt voor onmiddellijke ‘opluchting en veiligheid in overeenstemming’, meent ze. Ze vervolgt strijdbaar: ‘Zoals Simone de Beauvoir schreef: “… zonder twijfel is het comfortabeler om blinde slavernij te doorstaan dan om te werken aan bevrijding van zichzelf.” Maar hoe onaangenaam de constante aanval op mij ook is, ik weiger te buigen voor een beweging die volgens mij aantoonbare schade aanricht door te proberen de ‘vrouw’ als politieke en biologische klasse uit te hollen en dekking te bieden aan roofdieren (predators, red.).’