Genderdysforie, -euforie of -tragedie? Vereenvoudiging Nederlandse Transgenderwet moet geslachtswijziging (voor kinderen) makkelijker maken

‘Personen van wie de genderidentiteit niet aansluit bij het bij de geboorte vastgestelde geslacht, kunnen onder voorwaarden hun geslacht wijzigen in de geboorteakte.’ Zo start het nieuwsbericht van de Rijksoverheid over de Vereenvoudiging Transgenderwet. De voornaamste voorwaarde wordt het eigen gevoel, zo lijkt het. Opmerkelijk: iets dat tot voor kort nog als een enorm drastische keuze werd gezien, wordt zelfs voor kinderen onder de zestien jaar een administratieve handeling wanneer de wet wordt doorgevoerd.

Deze week staat de Vereenvoudiging Transgenderwet op de agenda van de Tweede Kamer. Vereenvoudiging betekent in dit geval niet alleen dat de eigen ideeën over iemands identiteit leidend zijn. Sterker nog: adviezen van een arts of psycholoog, gezinsraad, feministische actiegroepen en dergelijke om tot een doordachte beslissing te komen, worden door minister Kuipers van Volksgezondheid afgeserveerd als ‘desinformatie’.

Voelen

‘Ik ben wie ik zeg dat ik ben’, ‘ik ben zoals ik me voel.’ Dat lijkt genoeg. Dat betekent dat een M in het paspoort vrij eenvoudig omgezet kan worden naar een V en andersom. Een X mag ook. Volkskrant-columnist Martin Sommer haalt Kuipers aan die aangeeft dat men het zich niet kan veroorloven om terughoudend te zijn in het serieus nemen, en daarna accepteren, van de genderidentiteit van kinderen.

Jongeren en kinderen

Terwijl er heel wat tegenin te brengen is. In een uitgebreid stuk wijst journalist Bart Jan Spruyt op rammelend onderzoek dat aan het wetsvoorstel vooraf is gegaan, medici en psychologen die verhalen van de valkuilen van een overhaast besluit tot gendertransitie en vele spijtoptanten. Bovendien: ‘Studies hebben aan het licht gebracht dat van de kinderen met genderdysforie 80 procent daar voor of tijdens de puberteit overheen groeit, meestal in de eerste fase van de puberteit wanneer de secundaire geslachtskenmerken zich ontwikkelen.’ Wikipedia omschrijft genderdysforie als ‘een gevoel van onvrede met het eigen biologische geslacht dat niet overeen met de genderidentiteit.’

Maar nu kunnen  kinderen vrij gemakkelijk een verandering vastleggen bij de burgerlijke stand om bureaucratisch geweld te voorkomen. Bureaucratisch wat? Spruyt nogmaals: ‘Lobby-organisatie COC verwoordt het zo in een persbericht: ‘Eenvoudig wijzigen van je geslachtsvermelding is belangrijk omdat je met een verkeerde letter op je papieren bijna dagelijks te maken krijgt met ‘bureaucratisch geweld’, zoals Human Rights Watch het noemt.’

Tavistock

Registratie van geslacht en geslachtsverandering zijn niet hetzelfde maar de termen waarin er over gesproken wordt, zorgen voor een verandering van mentaliteit en mogelijkheden rond dit thema. En bovendien: zouden de twee (sub)onderwerpen niet nauw met elkaar moeten samenhangen? Dat het ‘vrouw’ of ‘man’ zijn dan toch enigszins objectief kan worden vastgesteld en men werkelijk kan zeggen: ‘dit zijn we met elkaar zo overeengekomen’? ‘What is a woman’ anno 2022?

Met de ontwikkelingen rond de vereenvoudiging van de Transgenderwet roerde de SGP zich en kwamen onder meer Tweede Kamerleden Pieter Omtzigt Nick Pouw-Verweij in actie. Laatstgenoemde twitterde haar zorgen omtrent de wet en kinderen en jongeren. Tavistock verwijst naar de Londense genderkliniek Tavistock. Die werd gesloten na berichten over onomkeerbare medische en psychologische schade na/tijdens het transitiebehandelproces.

Kwetsbare kinderen en jongeren met genderdysforie verdienen veiligheid en optimale zorg. #Tavistock laat de gevolgen zien als dit niet gewaarborgd wordt. Hoe zit dat met de transgenderzorg in Nederland? @PieterOmtzigt en ik stellen Kamervragen. pic.twitter.com/S2JzPb0a2D

— Nicki Pouw-Verweij (@NickiVerweij) August 16, 2022

Onrechtvaardig

Dan zijn er nog vrouwen die vrezen voor en/of zich ongemakkelijk voelen bij ‘mannen’ in de kleedkamer die zich ‘vrouw’ voelen. Om maar een voorbeeld te noemen. Onder hen schrijfster JK Rowling (ze werd gecanceld vanwege een paar aanmerkingen en nuances rond dit modieuze onderwerp) is er daar een van, juriste Caroline Franssen en degenen die zich hebben verenigd in de Stichting Voorzij zijn een paar anderen.

Er zijn bovendien sportcommentatoren, sporters en coaches die niet begrijpen hoe iemand die een jaar eerder nog bij de mannen meedeed, niet veel later de medailles opeist bij de vrouwen. Competitievervalsing. Intimidatie.

Vocaal

Er zijn ook mensen voor. Transvisie, Transgender Netwerk Nederland. COC. Een relatief kleine groep kent meerdere verenigingen die als hoofd- of bijzaak zeggen op te komen voor de belangen van transgenders. Transzorg Nu. Feminists of Maastricht. Een hele reeks kleinere en grotere stichtingen en samenwerkingsverbanden laat van zich horen. ‘In Nederland krijgen we een nieuwe transgenderwet op grond van gebrekkige informatie, op kompas van actiegroepen en een modieuze moraal,’ schrijft  Sommer. Heeft hij een punt? D66-politica en initiatiefneemster van de wetsaanpassing Lisa Van Ginneken (zelf transgender) denkt juist het tegenovergestelde. In het AD: ‘Van Ginneken ziet de maatschappelijke weerstand ook. ,,Die komt van een kleine, nogal vocale groep tegenstanders die angstbeelden oproept.” ‘

Rechten voor transgenders, transitiebehandelingen, wijzigingen in traditionele genderpatronen, het zijn stuk voor stuk onderwerpen die een verdere analyse verdienen. Daar lijkt het nu vaak aan te schorten, met als resultaat een culturele oorlog zonder einde op (social) media. Een ‘kleine vocale groep’ hangt (letterlijk) de vlag uit vanwege de fluïde tijdsgeest (kijk nog maar eens naar de afbeelding bij dit artikel) en ‘eigen gevoel eerst’. Noem ze gendereuforisch. Een andere groep gaat reactief te werk en probeert de eerste groep continu onderuit te halen. Zij zien een gendertragedie.

Misschien is het tijd dat er wat minder van genderdysforie wordt gesproken en wat vaker van een genderdelirium: we weten gewoonweg nog niet zo heel veel. Juist daarom is gezond verstand, voorzichtigheid en bescheidenheid misschien wel geboden. De  niet per se schreeuwerige tijdschriften The Economist en The Times vonden het boek ‘The transgender craze seducing our daughters’ van journalist Abigail Shrier uit 2020 het boek van het jaar. Hieronder een recente lezing van haar, vol bezorgdheid over de huidige transgendercultuur en de invloed daarvan op de jeugd.