Het einde van ‘poster-child’ Greta Thunberg?

Het begon met een Zweeds meisje dat niet meer naar school ging om zo een radicaal andere klimaatpolitiek af te dwingen. Wat volgde was de (jeugd)beweging ‘Fridays for Future’, klimaatprotesten en een “how dare you” tegen wereldleiders. Het is de laatste tijd een beetje stil rond Greta Thunberg. Geruchten gaan dat zowel Greenpeace als klimaatactivisten van haar af willen.

Klimaatbijeenkomsten vinden altijd in grote verbanden plaats. Het gaat immers om een probleem dat zich van landsgrenzen niets aantrekt. Staatshoofden, CEO’s, NGO’s, supranationale organisaties en netwerken zoals het World Economic Forum (WEF) schuiven allemaal aan wanneer er over CO2-reductie gesproken wordt. Maar waar is de directe stem van de burger? Bovendien hebben klimaatakkoorden impact over de levens van miljarden en gaan gemoeid met geldstromen van biljoenen. Geen wonder dat mensen zich zorgen maken over het democratische gehalte ervan.

Democratie op het spel

Benoemt Thunberg het belang van democratische besluitvorming iets te vaak? Een jaar geleden vroeg Mehdi Hasan van de Amerikaanse tv-zender MSNBC wat haar advies zou zijn aan president Joe Biden: “Ik zou niet in de schoenen van een politicus willen staan,” was de respons van Thunberg een jaar geleden. Dat klonk al een stuk bescheidener dan het “how dare you” van twee jaar daarvoor. Zonder script gaf ze aan dat democratie haar misschien zelfs wel liever is dan het klimaat. De presentator vroeg wat ze zou doen als ze een toverstaf zou hebben. Haar antwoord: “Niets, want dat is niet democratisch. Ik zou niets willen doen, wat geen steun heeft. Democratie is het meest dierbare dat we hebben, dat kunnen we niet op het spel zetten.”

Script

Ze verdedigde eerder al de boerenprotesten in India via social media: “Ze verdedigen hun mensenrechten en riskeren daarmee hun leven. Daar komt het op neer, (in een) democratie,” zei ze in dezelfde uitzending. Volgde ze daar wel de instructies die haar door mensen zoals Greenpeace-directeur Jennifer Morgan (zie Twitterfoto) lange tijd leken te worden ingefluisterd? Was dat democratisch appel wel in lijn met Agenda2030 en de “remoralization of globalization” van Klaus Schwab, in wiens film The Forum (over het WEF) Thunberg een prominente rol kreeg?

Morgan is nu Speciaal Gezant voor Internationale Klimaatactie binnen het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken- een unieke constructie overigens, waarbij ze op de valreep haar Duitse nationaliteit verzilverde, maar dat terzijde. En Schwab… niet kapot te krijgen. Maar waar is die Greta die de harten van de wereld veroverde, de tiener die in 2019 door Time Magazine werd uitgeroepen tot ‘Person of the Year’?

In de klei

Als Thunberg een marionet zou zijn, dan is ze in de handen van hooggeplaatsten is Thunberg wellicht niet meer bruikbaar. Ze is inmiddels 19 jaar. Heeft ze een eigen wil gekregen en is ze niet meer te dirigeren? Ze twittert vandaag de dag nog steeds over Fridays for Future en de rampspoed in Pakistan. ‘Op de grond’, bij jonge klimaatactivisten ‘met de voeten in de klei’ is haar populariteit echter tanende. Tenminste, voor wie afgaat op het Oostenrijkse Express. Dat voert de Zwitser Jann Kessler (26) aan- “Vanaf het begin zeiden we dat we een niet-hiërarchische beweging wilden zijn. Desondanks zagen velen Greta als leider.” Ook de jonge Italiaan Giorgio Brizio en de Duitse Luisa Neubauer willen hun eigen pad volgen, want ‘de democratische basis van de beweging werkt niet.’