Hoeveel belasting is realistisch? Noorse miljardairs trekken weg

Een land kan de belasting voor de rijk(st)en verhogen om zo de schatkist te spekken. Daar valt wat voor te zeggen, ze kunnen uiteraard wel wat missen. Maar ze zijn ook ontzettend mobiel en kunnen overal wonen en werken. Hoeveel belasting is dan nog realistisch zonder dat ze het land verlaten en er zo helemaal geen inkomsten naar het Rijk gaan?

De miljonairs en miljardairs werken misschien wel veel, zijn bereid risico’s te nemen en/of hebben veel talent. Maar wellicht hebben ze een erfenis wel ‘voor hen laten werken’. Ze hebben hoe dan ook onderwijs genoten en wellicht geprofiteerd van ondernemingssubsidies en dergelijke. Om als overheid das wat terug te vragen voor het algemeen welzijn is in dat opzicht geen slecht idee.

Verhuizen

Dat klinkt allemaal billijk maar de uitvoering is weerbarstiger. Als er al geen fiscale constructies worden opgetuigd via belastingparadijzen en schimmige boekhouders, dan is er altijd nog de mogelijkheid om te verhuizen. Duizenden mensen met geld vertoeven graag in de luwte, maar er zijn ook bekenden die een uitweg zoeken. Neem een Gerárd Depardieu, de Franse acteur. Hij dreigde na Franse belastingplannen zo’n tien jaar geleden naar België te verhuizen, om daarna via Rusland in de Verenigde Arabische Emiraten te belanden.

Ordinaire belastingontwijking, riepen de Fransen. Nee, dan Kjell Inge Røkke, zeiden de Noren. De 63-jarige investeerder en oliemagnaat sloeg zichzelf regelmatig op de borst omdat hij de meeste belasting van alle Noren zou betalen. Maar ook Røkke’s belastingmoraal ligt aan diggelen, zo lijkt het. Hij verruilt Noorwegen voor het Zwitserse Lugano. Naar eigen zeggen omdat het zo’n prachtige stad is. Midden in Europa bovendien, dus lekker makkelijk reizen.

Een ton

Geen Noor die daar nog in gelooft. Een speciale werkgroep van de overheid werkt op dit moment namelijk aan een plan om dit soort fiscale vluchtroutes onmogelijk te maken. Røkke wil dat moment voor zijn, zo lijkt het. “Het zou hem al snel een ton per dag schelen aan vermogensbelasting,” vertelt Tjade Michels.

Wie zou dán nog een vluchtroute kunnen weerstaan? Er zijn veel argumenten aan te dragen voor een hogere belastingdruk voor de economisch breedste schouders, maar er is ook nog zoiets als een realiteit. Money makes the world go round, it’s all about the money, en geld kent geen grenzen. Noorwegen kan voet bij stuk houden en haar plannen doorzetten. De meerderheid van de Noren is daar wellicht blij mee, maar aan het einde van de rit moeten ze er wel een prijs voor betalen.