Ironisch? Universiteit Northampton waarschuwt studenten voor ‘aanstootgevende’ roman Orwell

George Orwell waarschuwde in zijn roman ‘1984’ voor een totalitair regime waar iedereen overal gevolgd werd door Big Brother. De University of Northampton in Engeland waarschuwt haar studenten nu voor het boek dat ‘explosief materiaal’ bevat en als ‘beledigend’ en ‘aanstootgevend’ kan worden ervaren. Conservatief parlementslid Tony Bridgen: ‘Onze universiteiten worden in snel tempo dystopische Big Brother zones.’

Het is voor veel mensen waarschijnlijk het meest aangehaalde boek sinds het begin van de coronacrisis. Het beschrijft een wereld waarin dissidente gedachten worden opgespoord door de gedachtenpolitie, en via een idioom van ‘Newspeak’ de overtuigingen van de mensen in dienst moest stellen van het regime.

Ironie

Orwell beschreef een wereld die voor veel mensen als zeer beangstigend wordt ervaren. Het vrije woord en (daarmee) vrijheid van denken werden aan banden gelegd door een repressieve overheid, en eigen initiatief zo snel mogelijk gesmoord. Om die reden zegt Bridgen in de Daily Mail: ‘Er is een zekere ironie dat studenten nu waarschuwingen krijgen voordat ze 1984 lezen. Onze universiteitscampussen zijn hard op weg dystopische Big Brother-zones te worden waar Newspeak wordt beoefend om zo het bereik van intellectueel denken te verminderen en sprekers te annuleren die zich er niet aan conformeren.’

De parlementariër gaat verder in zijn analyse van de academische trend door te zeggen dat ‘Te veel van ons – en nergens is het duidelijker dan op onze universiteiten – vrijelijk onze rechten hebben opgegeven om ons in plaats daarvan te conformeren aan een homogene samenleving.’ De belanghebbenden van de ontwikkeling worden door hem aangeduid als ‘een liberale elite’ die ons ‘beschermt’ tegen ‘ideeën die volgens hen te extreem zijn voor onze gevoeligheden.’

Afgezien van de vraag over nut en noodzaak van een disclaimer bij literair werk, zegt David Taylor, biograaf van de schrijver: ‘Ik denk dat 13-jarigen sommige stukken van de roman als verontrustend zullen ervaren, maar ik denk niet dat een universitair student het boek nog als werkelijk schokkend zal zien.’

Het boek is niet het eerste werk dat voorzien wordt van waarschuwingen. Onder meer ‘The Curious incident of the Dog in the night-time’ en ‘Normal People’ van Sally Rooney kregen al een bijsluiter. De universiteit verklaart: ‘Hoewel het geen universitair beleid is, waarschuwen we studenten waar mogelijk voor de inhoud met betrekking tot geweld, seksueel geweld, huiselijk geweld en zelfmoord. In deze omstandigheden leggen we mogelijke deelnemers uit dat hun cursus een aantal uitdagende teksten zal bevatten. Dit wordt opnieuw verteld door docenten naarmate ze verder komen in hun studieprogramma.’

Bijwerkingen

De website Reason gaat dieper in op de ’trigger warning’: ‘Als individuen hun studenten op deze manier willen waarschuwen, moeten ze dat doen. Zo zien de adolescenten in dat het menselijk bestaan ook een donkere kant heeft. Het is noodzakelijk dat ze dat inzien.’ Er zijn ook studies gedaan naar de effectiviteit van de waarschuwingen en die worden op een rijtje gezet. Over het algemeen werken ze niet en ‘kunnen ze zelfs contraproductief werken.’ Zelfs kleine ‘bijwerkingen’ zijn mogelijk. Genoemd worden onder andere een ‘posttraumatisch stress syndroom en angstreacties vanwege (cursief van de redactie) de waarschuwing.’

De reacties op social media zijn bondig: Mandra reageert op de site van de Daily Mail: ‘We leven in het tijdperk van domheid.’ Een ander zegt: dit is GEEN universiteit! Het is een peuterspeelzaal ontworpen om zoveel mogelijk geld te ontfutselen van de hersendoden.’

Michael schrijft vanuit de Verenigde Staten. Hij vindt de ontwikkelingen in Engeland nog klein bier vergeleken met wat er volgens hem in Amerika gebeurt: ‘Jullie lopen achter. Hier in de Verenigde Staten wordt het woord ’trigger warning’ al vermeden, want geweren hebben triggers (trekkers). Dat is geen grap. De deugers stoppen echt nooit.’