Is Amerika nog de baas in de regio? Staatshoofden blijven weg van Summit of the America’s

‘De VS hebben hun morele autoriteit verloren.’ Dat zegt Michal Shifter van de denktank Inter-American Dialogue in aanloop naar de Top van de Amerika’s in Los Angeles volgende week. Biden hamert op democratie en heeft daarom Cuba, Nicaragua en Venezuela niet uitgenodigd. Vele Caraïbische en Latijns-Amerika landen dreigen met een boycot.

Het Financieel Dagblad schetst* hoe de komende top duidelijk maakt dat de rol van de  VS als supermacht in de regio (flink) verzwakt is. Er zijn drie landen in de regio die al sinds jaar en dag hun afkeer van de Amerikaanse politiek laten blijken: Venezuela, Nicaragua en Cuba. Daarnaast zijn er regeringsleiders die minder lang in het zadel zitten en een minder expliciet anti-Amerikaanse koers varen.

De Mexicaanse president Lopez Obrador is daarvan de bekendste. ‘Als niet iedereen welkom is, dan kom ik ook niet,’ zei hij. Landen als Bolivia en Honduras volgden zijn voorbeeld. Caricom, vereniging van 15 Caraïbische landen, dreigde al eerder met een boycot, terwijl de Braziliaanse president Bolsonaro dan weer wel, dan weer niet komt.

Hypocriet

Er speelt meer: De Amerikaanse president Joe Biden hamert op democratie, maar de laatste verkiezingsuitslag wordt in eigen land door veel mensen in twijfel getrokken. ‘De VS hebben hun morele autoriteit verloren,’ stelt Michael Shifter van de denktank Inter-American Dialogue daarom.

De slagzin van de bijeenkomst in Los Angeles luidt bovendien ‘bouwen aan een duurzame, krachtige en eerlijke toekomst.’ Ook daar zien landen een schijnheilige opstelling. Is de ongelijkheid in het Noord-Amerikaanse land immers niet schrijnend, zijn de bewoners geen grootverbruikers van grondstoffen? En tot slot: zouden we niet zelf een agenda mogen bepalen, en de bijeenkomst gebruiken om te komen tot handelsafspraken in ons aller belang?

Tussen twee vuren

Niet ieder land heeft dezelfde belangen. Zo vond Obrador het volgens Arturo Sarakhan, voormalig Mexicaans ambassadeur in de VS, het wel prettig om met Trump samen te werken. Die bemoeide zich immers niet met interne aangelegenheden. Cuba daarentegen was minder blij met hem: hij onderwierp het eiland aan nog strengere sancties dan daarvoor het geval was.

Ondanks de verschillen onderling lijken de landen echter wel met elkaar aan tafel te willen zitten. Of voor Biden uiteindelijk ook iedereen welkom is, is de vraag. Hij heeft nog vijf dagen. Mocht uiteindelijk iedereen aanschuiven (en blijft de Venezolaanse Juan Guaidó, in de ogen van velen een Amerikaanse stroman, verstek gaan) dan is dat mogelijk gunstig voor de eenheid in de regio. Biden kan dan echter wel kritiek verwachten in eigen land ‘vanwege zijn softe opstelling jegens communisme,’ denkt schrijver en Cuba-kenner Medea Benjamin.  

De baas

Kan het de landen in de regio eigenlijk wel zo veel schelen? De Latijns-Amerikaanse en Caraïbische landen hebben de laatste jaren minder te vrezen van de VS. De militaire en economische oorlogsvoering in ‘hun achtertuin’ heeft aan kracht ingeboet.

De Amerikaanse John Perkins (jarenlang opererend als ‘economische huurmoordenaar’) legde in gesprek met Café Weltschmerz uit waarom: “Amerika heeft het laten liggen. Sinds 9/11 heeft het zich bijna exclusief op het Midden-Oosten gericht en China is moeiteloos in het gat gestapt. Ze zijn nu de grootste handelspartner in Afrika, Latijns-Amerika, het Midden-Oosten en Azië.”

Volgens Perkins bemoeit China zich niet met binnenlandse zaken maar is het volop bezig met investeringen en handelsovereenkomsten. Dat betekent dat landen van Argentinië tot aan Mexico wat te kiezen hebben. Ze kunnen het zich wat makkelijker veroorloven om niet te gaan. Amerika is niet meer de grote baas.

*Het artikel van het FD vormt de basis van dit stuk. De link daarnaar staat vooraan dit bericht. De opinies van Sarakhan en Shifter zijn opgepikt uit het FD, voor het overige verwijzen de hyperlinks naar de bronnen.