Jarenlange marteling doorstaan en toch leven met een glimlach? Het kan

“Ik voel geen enkele wrok tegenover wie dan ook,” zegt Mohamedou Ould Slahi. Een opmerkelijke uitspraak. Hij heeft veertien jaar lang onterecht vastgezeten op het Amerikaanse gevangeniscomplex van Guantanamo Bay en daar dingen doorstaan die een normaal mens zich nauwelijks kan voorstellen. In tijden van toenemende maatschappelijke polarisering kan zijn boodschap zeer waardevol zijn.

Sommige mensen zien deze tijd als een periode van strijd. Ze strijden tegen een in hun ogen onrechtvaardig systeem. Ze menen dat ze worden uitgesloten omdat ze geen nieuw ontwikkeld vaccin  tegen een coronavirus willen. Ze hebben conflicten met anderen vanwege een verschil in inzicht over het politieke bestuur of inschatting van medische risico’s. In het gevecht kunnen mensen bitter worden, afgunstig of wraaklustig.

Dat is bij Ould Slahi niet het geval. Ondanks jaren van marteling, fysieke ontberingen, honger, dorst en isolatie. Ondanks duizenden dagen vol onmenselijke behandeling wist hij zijn medemenselijkheid te bewaren. Tegenover de bekende psycholoog  Jordan B. Peterson zegt hij hierover: “Ik voel geen wrok tegenover wie dan ook. Het leven is te kort voor bitterheid.” Hij geeft daarna aan dat hij wil aantonen dat vrede en samenwerking mogelijk is: “Ik wil met iedereen samenwerken, ongeacht afkomst, politieke overtuiging of religie. Iedereen is welkom bij mij thuis.”

Het is geen grootspraak: de man uit Mauritanië vertelt tegen het einde van het gesprek dat zijn voormalige bewaker hem al drie keer thuis heeft opgezocht. Hij voegt er vervolgens aan toe: “We zijn vrienden. Hij is de peetoom van mijn dochter, en ik die van de zijne.”

De opmerkelijke mildheid van Ould Slahi doet denken aan Nelson Mandela. De overleden oud-president van Zuid-Afrika leefde jarenlang in gevangenschap. Nadat hij vrij kwam zocht hij actief naar verzoening met oude vijanden. Een bekende uitspraak van Mandela is: ‘Op het moment dat ik door de poort liep op weg naar vrijheid, wist ik: als ik mijn verbittering en haat niet achter me kan laten, ben ik nog steeds gevangen.’

De boodschap van Mandela en Ould is voor iedereen – ongevaccineerd of gevaccineerd, links of rechts, voor of tegen EU, woke-activistisch of conservatief – van belang: strijd voor waar je in gelooft, maar blijf de ander als mens zien en verlies nooit je vermogen je naaste lief te hebben.