Kat in het nauw? Journalisten doxen en framen na publicatie WOB-onderzoekers over hydroxychloroquine

Medisch journalist Aliëtte Jonkers heeft persoonlijke gegevens van ‘WOBber’ Daniel van der Tuin op straat gegooid. Volgens de onderzoeker (die ‘vanwege het maatschappelijke klimaat’ onder een pseudoniem opereert) ging dat gepaard met verdachtmakingen en framing. Daarnaast beschuldigde Maarten Keulemans van de Volkskrant zijn ‘complotgroep’ van ‘ordinaire fraude’ in hun onderzoek. Dat ging over vroegtijdige behandeling van coronapatiënten met hydroxychloroquine, en de rol van het Rijk daarin. Het geheel werd in gang gezet door Pepijn van Erp, bestuurslid van Stichting Skepsis. De onderzoekers hebben aangifte gedaan van intimidatie en opruiing.

Vorige week publiceerden de analisten Daniël van der Tuin en Cees van den Bos een reconstructie over het dossier hydroxychloroquine aan de hand van wob-documenten. Een hele klus, waarbij een foutje zo gemaakt is. Ondanks de opgave om duizenden pagina’s (deels weggelakte) documenten samen te brengen tot een ordelijk geheel, moet het wel kloppen: wie conclusies trekt en reconstructies voorlegt, moet dat grondig doen. Dat is niet alleen wettelijk wel zo handig (smaad en laster liggen altijd op de loer) maar is ook een erecode. Check je bronnen, check ze nog een keer, en kijk tot slot nog eens of alle punten en komma’s staan waar ze horen te staan.

Ingeslagen weg

Dat Van Erp het onderzoeksteam (oorspronkelijke teamleden Wouter Akema en Marc van der Vegt zijn inmiddels afgescheiden van Van der Tuin en Van den Bos) het vuur aan de schenen legt, is op zich verdienstelijk. Hij neemt de rol van kritische lezer op zich. Zou men kunnen zeggen. Wat er daarna echter loskwam bij Jonkers en Keulemans, lijkt verdacht (lees dit goed: lijkt) veel op een afrekening. Zou het kunnen dat Keulemans extra fel is omdat zijn naam veel opduikt in de WOB-documenten van de laatste maanden? Het ging na de opmerking van Van Erp al snel over een ‘complotgroep’. Een die ‘selectief citerend en zelfs knip-plakkend’ een ‘oud sprookje’ nieuw leven inblies.’

Onderzoekers Van der Tuin en Van den Bos stelden na de opmerking van de ‘webmaster van Skepsis’ vast dat zij het citaat ten onrechte aan het RIVM hadden toegeschreven.Hierop hebben ze  slechts één zin in het artikel aangepast. ‘In tegenstelling tot wat de wetenschapsjournalist beweerde, bleef de conclusie van het onderzoek ongewijzigd.’ Dat stelt Van der Tuin in zijn persbericht over de kwestie. Maar daarmee kwam het verhaal niet ten einde. ‘De journalisten van de Volkskrant* hebben ondanks de rectificatie geen afstand genomen van hun beschuldigingen. Het tegenovergestelde is het geval: na de rectificatie is het duo doorgegaan op de ingeslagen weg.’ Sterker nog: in plaats van melding te doen van de herziening van de onderzoekers, deelde Jonkers via Twitter en LinkedIn persoonlijke gegevens over Van der Tuin.

Twitter als strijdtoneel

Hieronder een paar berichten van Keulemans en Van Erp op Twitter waarin ze op de kwestie ingaan. Het is de moeite waard deze en andere (lange) draadjes en berichten van het duo te volgen. Vanwege het principe van hoor en wederhoor uiteraard. De activiteiten van de twee mannen op social media laten zien dat ze kosten noch moeite sparen om de conclusies van ‘alternatieve geluiden’ onderuit te halen. Bovendien lijkt ‘journalist van het jaar‘ Keulemans nooit een gebrek te hebben aan bronnen om zijn stellingen te verdedigen. Ook daarom is het is de moeite waard om die werkwijze door te nemen.

Marianne Zwagerman mengt zich in de affaire. Haar bijdrage is te vinden op YouTube (en hieronder dus). Het Twittergevecht wordt afgesloten met een Tweet van neuroloog Jan Bonte, ofwel The Stinging Bumblebee: ‘Bij gebrek aan inhoudelijke kennis en wetenschappelijke argumenten kun je als ondermaatse ‘medische’ journalist niet anders dan mensen besmeuren. Het tekent de Volkskrant, dat dat men graag gebruik maakt van de diensten van dit soort mensen.’

Het gehele persbericht over de bevindingen rond hydroxychloroquine en de Nederlandse overheid, en de ‘ongefundeerde framing en verdachtmaking’ die daar op volgden, is hier na te lezen.

>>6/ Toen ik het beleefd navroeg: krekels. 🤦‍♂️
Kortom, kan haast niet anders of ze hebben passage van internet onder RIVM-kop geplakt.
Lijkt me gewoon ordinaire fraude. Pijnlijk hoor. pic.twitter.com/CeKX6g0rjG

— Maarten Keulemans (@mkeulemans) May 4, 2022

…En nu hernieuwt de complotgroep 'wobteam', selectief citerend en zelfs knip-plakkend in de stukken, het oude sprookje:
✅ HCQ werkt wél
✅ Overheid wist het
✅ Maar middel moest worden 'gedwarsboomd' om weg vrij te maken voor vaccins en QR-codes. pic.twitter.com/S9lcI4GtOR

— Maarten Keulemans (@mkeulemans) May 5, 2022

Volgens @mkeulemans plegen de WOB-mannen fraude en photoshoppen ze teksten van wappie-sites in hun WOB presentaties. Nogal een beschuldiging!! Maar is het waar? Kijk en oordeel zelf. https://t.co/fb8fyaS8Kw

— Marianne Zwagerman (@mariannezw) May 5, 2022

https://t.co/a2YZHsv4Ql

Bij gebrek aan inhoudelijke kennis en wetenschappelijke argumenten kun je als ondermaatse 'medische' journalist niet anders dan mensen besmeuren.

Het tekent de @volkskrant, dat men graag gebruik maakt van de diensten van dit soort mensen@aliettejonkers

— The Stinging Bumblebee (@the_stinging) May 10, 2022

* Naast Keulemans wordt Jonkers als Volkskrantjournalist aangeduid, hoewel ze niet in vaste dienst is voor die krant.