Katholieke kerk Frankrijk door het stof na dik rapport kindermisbruik

Franse bisschoppen beloven drastische hervormingen om seksueel misbruik tegen te gaan. Bovendien zullen ze slachtoffers van financieel misbruik financieel tegemoet komen, bekostigd met het geld van de verkoop van kerkelijke gebouwen en grond. De toezeggingen zijn het gevolg van onderzoek naar slachtoffers van seksuele misdragingen van de afgelopen zeventig jaar binnen de Katholieke Kerk.

Meer dan 300.000 Fransen bleken als kind door  Katholieke geestelijken of medewerkers van Katholieke instellingen te zijn misbruikt. Dat blijkt uit een groot en langdurig onderzoek. Het onderzoeksrapport werd begin oktober gepresenteerd in Parijs. Dat er misbruik plaatsvindt en -vond in de kerk was in Frankrijk algemeen bekend maar de omvang ervan kwam voor velen als een schok. Het Nederlands Dagblad spreekt daarom van een ‘explosief rapport’ met ‘cijfers hoger dan iedereen de afgelopen jaren voor mogelijk hield.’

Meer dan 200.000 Fransen zijn als kind seksueel misbruikt door Katholieke geestelijken. Ruim 330.000 Franse burgers zijn het slachtoffer geworden van misbruik door ofwel geestelijken ofwel (onbetaalde) medewerkers van Katholieke instellingen zoals scholen en jeugdorganisaties.

Verpletterd

De bisschoppen van Frankrijk vergaderden dagenlang over het thema en de consequenties voor de Rooms-Katholieke kerk in het land. Maandag 7 november maakte aartsbisschop Eric de Moulins-Beaufort in Lourdes letterlijk een knieval voor de slachtoffers tijdens een afsluitende bijeenkomst van de Franse bisschoppenconferentie. “We zijn schuldig aan een systeem dat mensen en hun meest basale rechten misbruikt, verpletterd en minacht, in plaats van geestelijke vrijheid en leven te brengen naar de mensen.”

Een verslag van de boetedoening staat hieronder (De knieval van de Moulins-Beaufort komt na 49 minuten).

Hervormingen

De kerk zegt hervormingen te willen doorvoeren om misbruik in de toekomst te voorkomen. Daarvoor zijn negen werkgroepen in het leven geroepen die zullen worden geleid door niet-geestelijken. In het voorjaar van 2023 zal dat moeten leiden tot een presentatie van nieuwe  gedragsregels. Ook hervormingen in het uitdragen van het geloof en de werkcultuur onder de geestelijken zullen aan bod komen. Over ruim een jaar zal bovendien blijken in hoeverre het Vaticaan akkoord gaat met de hervormingen.

Rome is reeds betrokken bij de Franse kwestie. De bisschoppen vroegen paus Franciscus, die begin november nog sprak van ‘verdriet en schaamte omdat we de kinderen niet hebben beschermd en hun vertrouwen hebben beschaamd’, om hulp. Ze willen een afgevaardigde vanuit het Vaticaan die hen kan bijstaan, evenals mensen die de diverse bisdommen bezoeken om de hervormingen en evaluaties onder de loep te nemen. De roep om externe hulp is opmerkelijk. Veel problemen in de kerk werden en worden onderling besproken of weggemoffeld. Dat zal nu veranderen, menen de bisschoppen. In de woorden van Moulins-Beaufort:”We hebben ingezien dat wij geen vooruitgang kunnen boeken zonder de blik van anderen.”

Het Franse tijdschrift Charlie Hebdo geeft Christian Terras de ruimte voor zijn visie op het gebeuren. Ondanks een dik rapport vol misstanden, de erkenning ervan door de kerk en een koffer vol met goede voornemens, blijft een ding volgens hem vooralsnog onbesproken: ‘Het probleem zit hem in de macht van de pastoor.’

Claims

De Katholieke kerk wacht ook vele claims: slachtoffers willen een schadevergoeding. Een onafhankelijk comité zal naar hun eisen kijken en ze behandelen. Om het geld op te hoesten voor de vele slachtoffers denkt de kerk eraan onroerend goed en andere bezittingen te verkopen.

Het is niet de eerste keer dat de katholieke kerk in opspraak komt vanwege kindermisbruik: wereldwijd is veel onderzoek gedaan naar, en zijn vele rapporten gepubliceerd over misbruik van kinderen door katholieke geestelijken. De rapporten hebben hardnekkige geruchten en verhalen omgezet naar betrouwbare verslagen van misdadige praktijken.

Aan de ene kant geeft die openheid van zaken de kerk de kans om het toezicht op geestelijken en medewerkers van katholieke instellingen te versterken en misbruik te voorkomen. Voor de slachtoffers aan de andere kant, kan erkenning van wantoestanden in de kerk de pijn verzachten. Een financiële tegemoetkoming voor het aangedane leed komt in sommige gevallen ook voor.