Klimaattop: redden van planeet of financiële coup?

Veel mensen denken dat de internationale klimaatconferentie in Glasgow geheel in het teken staat van klimaatverandering. Sommigen echter zien een andere agenda. Journalist Matthew Ehret: ‘Waarom gaan zoveel mensen ervan uit dat een “Green New Deal” niet diezelfde krachten zal versterken die de wereld de afgelopen halve eeuw hebben verwoest in naam van globalisering?’

De verslaggeving van de conferentie in Glasgow richt zich op het klimaat. De algemene teneur is dat regeringsleiders en ander politici, beroemdheden, leden van koningshuizen, hooggeplaatsten uit het bedrijfsleven, non-gouvernementele organisaties en lobbyisten in de eerste plaats aan tafel zitten om de vermeende opwarming van de aarde een halt toe te roepen. Minder aandacht gaat uit naar de enorme bedragen die daarmee gemoeid zijn en de impact die dat heeft op (inter)nationale geldstromen en de inrichting van de economie.

Uithangbord

Volgens Matthew Ehret is dat voor een groot deel te danken aan de uithangborden van de Groene Agenda: onder hen de Zweedse ‘klimaatstaker’ Greta Thunberg en de internationale actiegroep Extinction Rebellion. Zij geven de klimaatplannen volgens hem een jeugdig, idealistisch en zelfs heroïsch imago. De journalist rekent ook de democratische Amerikaanse politica Alexandria Ocasio-Cortez tot een nieuwe lichting strijders. ‘Ocasio-Cortez bekritiseert dagelijks de desastreuze werkwijze van doorgeschoten kapitalisme en marktdenken,’ schrijft Ehret, ‘en ziet een ‘Green Deal’ met een CO2-neutrale voetafdruk als de oplossing.’

De Green New Deal verwijst naar de ‘New Deal’ die in de jaren dertig van de vorige eeuw door Franklin Roosevelt, toenmalig president van de Verenigde Staten, werd ingevoerd. Het betrof een grootschalig hervormingsplan om de economie weer uit het slop te trekken. Het is de geschiedenisboeken ingegaan als economisch en ook maatschappelijk succes.

Ehret kan zich deels vinden in de kritiek van het Amerikaanse Congreslid op ‘het kapitalisme en de machtsstructuren die ermee gepaard gaan’, maar zet grote vraagtekens bij de oplossing die wordt aangedragen: ‘Waarom gaan zoveel mensen ervan uit dat een ‘Green New Deal’ niet diezelfde krachten zal versterken die de wereld de afgelopen halve eeuw hebben verwoest in naam van globalisering?’

Achter het gordijn

Wie iets verder kijkt dan de ‘posterboys en postergirls’ van de klimaatconferentie, neemt andere dingen waar, meent Ehret: ‘Prins Charles ontmoette onlangs achttien leiders van het Gemenebest van Naties (Commonwealth of Nations) om te werken aan klimaatwetgeving. Al snel werd het doorgevoerd in het Britse en Canadese parlement.’ De journalist zag dat die actie snel werd gevolgd door de Bank of England en andere banken die groene financiële instrumenten (zoals de Ecologische Sociale Beleids Index ESGI) optuigden en promootten als onderdeel van Groene Obligaties.’

Ehret is daar heel kritisch over. Hij ziet het als een strategie om onder het mom van een idealistische en eerlijke groene agenda ‘pensioenplannen en beleggingsfondsen naar groene projecten te brengen waar niemand met een beetje gezond verstand ooit ook maar in zou investeren.’ Ehret beweert dat 51 procent van de Duitse Banken al met de ESGI werkt en dat Mark Carney van de Bank of England zegt dat reeds 6,5 biljoen (zes en een half duizend miljard, red.) euro’s onder het label ESGI zijn ondergebracht.

Ineenstorting

De journalist is er niet gerust op. Hij denkt dat de plannen van de Green Deal vooral banken in het zadel houden. Door hun investeringen te voorzien van een groen verhaal kunnen ze obligaties en pensioenfondsen te gelde maken. Op papier kan het. In de praktijk echter, denkt Ehret, is het geloof in een nieuwe economie op basis van CO2-neutrale energie niet realistisch: ‘Je houdt jezelf voor de gek als je denkt dat de CO2 voetafdruk werkelijk waarde heeft en gelooft dat de nieuwe energiebronnen níet zullen zorgen voor een ineenstorting van de productiecapaciteit van de beschaving.’

Het bestaan van de ESGI en andere initiatieven met namen zoals CDP (Climate Disclosure Project) zorgen voor een toenemende cash-flow en dekken de banken alvast in voor een komende bail-out, denkt Ehret: hij voorziet dat schulden van de financiële instanties zullen worden kwijtgescholden door overheden. Dat kunnen ze doen omdat de pensioenfondsen en de bancaire instellingen zo verweven zijn. De overheid zal dan beslag kunnen leggen op de uitkering van pensioenen aan haar burgers door het te vervangen door bijvoorbeeld een sociaalkrediet-systeem.

Stille overname

Whitney Webb, auteur en journalist van Unlimited Hangout, meldt een andere ontwikkeling op de klimaattop. Ze ziet er een aankondiging van GFANZ, het  Glasgow Financial Alliance for Net Zero. Ze beschrijft het als ‘een door de industrie geleide en door de VN bijeengeroepen alliantie van private banken en financiële instellingen die de rol van wereldwijde en regionale financiële instellingen willen hervormen. Daaronder vallen ook de Wereldbank en het IMF. Ze presenteren dit als onderdeel van een breder plan om het wereldwijde financiële systeem te “transformeren”.’

Ze legt uit wat dat in haar ogen betekent: ‘Tegenwoordig maken multilaterale ontwikkelingsbanken misbruik van de schulden van ontwikkelingslanden. Met de schulden dwingen ze beleid te implementeren dat buitenlandse belangen ten goede komt in plaats van hun eigen nationale belangen.’ Dat doen ze volgens Webb door ‘de “natuurlijke activa” zoals ecosystemen en ecologische processen van de ontwikkelingslanden te privatiseren.’

Het zal volgens haar zorgen voor een steeds technocratischer beleid van mondiale bestuursinstellingen en denktanks, opgelegd aan bevolkingsgroepen met steeds minder rechten.

Roofzuchtig

Webb concludeert: ‘GFANZ zich heeft gehuld in verheven retoriek van “het redden van de planeet.” Maar zijn plannen komen uiteindelijk neer op een door bedrijven geleide staatsgreep die het wereldwijde financiële systeem nog corrupter en roofzuchtiger zal maken dan het al is. Het zal de soevereiniteit van nationale regeringen in de ontwikkelingslanden nog verder verminderen.’

Wie het woord ‘ontwikkelings’ doorstreept bij het woord ontwikkelingslanden en ‘GFANZ’ breder doortrekt naar nationale en internationale financiële instellingen, ziet dat de de observaties van Webb en Ehret op hetzelfde wijzen: het is niet zozeer het klimaat dat op het spel staat in Glasgow, het gaat om biljoenen euro’s.

UN-Backed Banker Alliance Announces “Green” Plan to Transform the Global Financial System