Schokkende cijfers in Davos: vermogen voedselmiljardairs schiet omhoog

Oxfam Novib ziet dat er sinds de corona-uitbraak bijna 600 miljardairs zijn bijgekomen. Dit is volgens de hulporganisatie met name te danken aan de stijgende voedsel- en energieprijzen. Aan de andere kant dreigen dit jaar zo’n 260 miljoen mensen in extreme armoede te vervallen: ‘een extreem contrast.’

Oxfam zet een paar opmerkelijke cijfers op een rijtje: de rijkste tien mannen ter wereld zijn rijker dan de 3,1 miljard armste mensen, en het vermogen van miljardairs in de energie- en voedselindustrie neemt elke dag met bijna 600 miljoen dollar toe. De NGO legt extra nadruk op ‘de voedselmiljardairs’, waarmee het de perverse werking van de huidige wereldeconomie wil aangeven. Het gegeven van ‘de een zijn dood, is de ander zijn brood,’ wordt immers nergens zo duidelijk als in de voedselindustrie. Wie in tijden van schaarste over grondstoffen en voedsel beschikt, kan daarmee veel winst maken, terwijl de grote meerderheid van de mensen eronder lijdt.

Bizar

Dat Oxfam dit moreel verwerpelijk vindt, wordt al duidelijk aan de titel van het rapport dat de organisatie publiceerde voor de bijeenkomst van het World Economic Forum (WEF) in Davos deze week: Profiting from Pain. Winst maken met leed.

Het nieuwsbericht dat ze eraan wijdden maakt dat ook duidelijk: dat de rijkste tien mannen zoveel vermogen hebben, wordt besloten met een uitroepteken, en betiteld als ‘een schrijnend contrast.’ Daarnaast spreken ze van ‘schokkende cijfers’ en ‘de bizarre winststijging van Cargill’ (een agrarische multinational).

Belasting

Oxfam is duidelijk over waar de oplossing voor deze ‘schrijnende’ situatie ligt: belastingverhoging voor de rijken. Het denkt aan het aanpakken van belastingontduiking en -ontwijking, extra belasting voor grote bedrijven, en een relatief kleine vermogensbelasting voor miljonairs (2 procent) en miljardairs (5 procent). Met die laatste maatregel zouden 2,3 miljard mensen uit de armoede gehaald kunnen worden. Ook zou het kunnen zorgen voor universele toegang tot gezondheidszorg in lage- en middeninkomenslanden.

Voortouw

De jaarlijkse bijeenkomst in het Zwitserse bergdorpje is net ten einde en de site van het WEF noteert al 9 take-aways. Oekraïne, de ‘klimaatcrisis’, Pfizer etc. worden aangehaald maar het woord belasting heeft de voorpagina niet gehaald.

Oxfam wordt samen met vele andere NGO’s jaarlijks uitgenodigd in Davos om daar samen met de ‘Superklassers‘ van regeringsleiders, beroemdheden en de rijken der aarde de koers van de wereld uit te zetten. Het WEF staat immers een samenwerking voor van publieke en private sectoren en ziet NGO’s als de ideale lijm daartussen. Wie in de rapporten van het WEF de vaak gezwollen taal en vage omschrijvingen even aan de kant zet en tussen de regels doorleest, ziet dat het vooral de bedrijven zijn die het voortouw moeten nemen.

WEF en stakeholders

Het zogeheten stakeholder-kapitalisme lijkt dan eerder een façade die het grote bedrijven mogelijk maakt winsten te vergroten door zich te verbinden aan politiek goed aan de man te brengen punten zoals ESG: environmental, social, governance.

Ouderwetse belastingverhoging en mondiale belastingregulering lijken in minder goede aarde te vallen. De oproep van de Nederlandse historicus en auteur Rutger Bregman om ‘belastingen, belastingen, de rest is bullshit’ van zo’n drie jaar geleden, zorgden voor een schok onder de aanwezigen van de conferentie. Juist velen die direct of indirect bij het WEF betrokken zijn, profiteerden van belastingontwijking.

Schokeffect

Zijn populaire oproep voor een basisinkomen (Universal Basic Income) kan het WEF overigens naadloos inpassen in het streven naar ‘You will own nothing and be happy,’ maar dat is voor een ander artikel. Belastingen oké, maar niet voor de (aller-aller-aller)rijksten, lijkt de gedachte van het WEF. Het rapport van Oxfam belandt wellicht ‘in de la’ of kan rekenen op een flauw ‘we nemen het mee.’ Of de ‘schokkende cijfers’ ook voor een schokeffect zullen zorgen is nog maar de vraag.

Extra

Als ‘extraatje’ hieronder de cover van The Economist van eind mei 2022. Zoom vooral even in op de doodshoofden: een behoorlijk angstaanjagend beeld. Wat denk jij van de voorkant van het toonaangevende tijdschrift? Alarmerend of bangmakerij?