Sonja Barend Award voor interview Zelensky: politieke keus?

Mariëlle Tweebeeke is in de prijzen gevallen. De presentatrice van Nieuwsuur heeft de Sonja Barend Award* gewonnen voor haar interview met Volodymyr Zelensky. Een politieke keus?

De award werd maandagavond uitgereikt door de voormalige ‘koningin van de talkshow’ Sonja Barend in het BNNVARA-programma Khalid & Sophie. Tweebeeke was een van de elf genomineerden. Ze ging eind mei op bezoek bij Zelensky voor Nieuwsuur. Dat was iets wat ze, zo vertelde ze destijds aan meerdere media, best een beetje spannend en eervol vond. Iedereen wilde de Oekraïense president immers spreken, de ogen van de wereld waren op hem gericht.

Imago

Het beeld van Zelensky was er een van een dappere, integere, bescheiden en jonge leider die niet de benen nam maar daarentegen juist naast zijn burgers stond die het zwaar te verduren hadden. Dat deed hij telkens weer gekleed in een simpel groen uniform. Was het beeld van de president correct? Of was hij onderdeel van een ongekende marketingcampagne? De waarheid sneuvelt in een oorlog immers altijd als eerst.

‘Held en acteur Zelensky weet als geen ander de media te bespelen,’ aldus Angela de Jong in het juryrapport. Ze lijkt dus sceptisch bij aanvang van het zien van het interview, maar laat zich overtuigen. Ze vervolgt namelijk: ‘…maar Tweebeeke slaagde er wél in om door zijn masker heen te prikken.’

Kritisch

Mariëlle Tweebeeke heeft de prijs met afstand gewonnen, omdat ze ‘de president van Oekraïne soms kritisch durfde te bevragen.’ De volgende juryleden onderstrepen dat:  ‘Ze bleef dicht bij zichzelf en ging niet voor makkelijke vragen, populisme en retoriek,’ concludeert Daphne van Rossum. Peter Contant: ‘Knap als je na zo’n reis zo krachtig overeind blijft en een mooi, neutraal interview weet te maken.’

Is Tweebeeke inderdaad kritisch? Ze begint over corruptie in het land. Een legitieme vraag wanneer het gaat om een notoir corrupt land. Zelensky ontwijkt de vraag vervolgens. Een punt voor de Nederlandse.

Maar de vraag naar het gezinsleven bijvoorbeeld, brengt ze Zelensky daarmee in verlegenheid? Of was het voor de president juist een uitgelezen kans om zijn ‘menselijke kant’ te laten zien?

Nieuwsuur haalde het fragment eruit en plaatste het op Twitter: ‘ “Je moet een voorbeeld voor je kinderen zijn. Je moet aan je kinderen laten zien dat je op verschillende manieren in het leven kan staan behalve als verrader,” zegt president Zelensky in gesprek over zijn rol als president én vader.’

"Je moet een voorbeeld voor je kinderen zijn. Je moet aan je kinderen laten zien dat je op verschillende manieren in het leven kan staan behalve als verrader," zegt president Zelensky in gesprek over zijn rol als president én vader. #Nieuwsuur pic.twitter.com/yFXA54hkkw

— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) May 27, 2022

Russische ambassadeur

Een andere kanshebber was Maaike Schoon. BNNVARA besteedt een flink deel van haar nieuwsbericht aan haar optreden: ‘De jury had ook lovende woorden over voor Maaike Schoon, die in Buitenhof de Russische ambassadeur Aleksander Sjoelgin genadeloos onder vuur nam. ‘Badass’, noteerde Omar Larabi. Ron Vergouwen: ‘Spannend vanaf de eerste seconde.’ Mark Robinson: ‘Meteen is duidelijk dat de Russische propagandamachine geen vrij spel krijgt.’

Niet iedereen ontving de uitzending overigens zo lovend. Volgens kritische kijkers was er eerder sprake van een kruisverhoor dan van een interview. De gast kreeg geen ruimte zijn verhaal te doen, de vragen waren vooringenomen en naar het antwoord werd niet geluisterd. Over de ontmoeting tussen Sjoelgin en Schoon schreef Laila Mol op Café Weltschmerz: ‘Men zou bijna denken dat Buitenhof Schoon’s monoloog al van tevoren had opgenomen en een aparte video van Sjoelgin er door een stagiaire in heeft laten editen.’

Overnieuw

Eric van de Beek deed het interview in de lente van 2022 over voor Café Weltschmerz. Dit vraaggesprek kwam niet in aanmerking voor de Sonja Barend Award (en evenmin is het dit mediakanaal gelukt om Zelensky te spreken). Bekijk hieronder hoe Van de Beek het er vanaf brengt.

Nieuwsbrief

Politiek

Is het toeval dat de twee interviews beiden zijn genomineerd? Het is oorlog, het is wereldnieuws, het is een Europese brandhaard. Relevant is het dus wel te noemen. Maar worden beide kanten van het verhaal op dezelfde wijze benaderd? De voorbeelden van Schoon en Tweebeeke geven de indruk van niet. De een betreft een  ontmoeting waar ‘de Russische propagandamachine geen vrij spel krijgt.’ Het gesprek met de leider van de andere partij in het conflict wordt omschreven als ‘een mooi, neutraal interview.’

Is dat terecht? Of krijgt de Oekraïense propagandamachine vrij spel? Oordeel zelf en kijk nog eens naar de bewuste uitzendingen van Buitenhof en Nieuwsuur.

Inzenden

Wat was voor jou voorlopig het beste interview van 2022, voor een, laten we voor het gemak zeggen, prijs van het Vrije Woord? Alle suggesties, van de publieke omroep tot de nieuwe media, zijn welkom. Laat van je horen in de comments.

*De prijs die in 2009 is opgezet door de VARAgids wordt elk jaar uitgereikt als beloning voor het beste televisie-interview. Dat wil zeggen, het beste interview volgens een jury van journalisten, dit jaar bestaande uit zo’n vijftig (freelance) journalisten van dagbladen en omroepen. Een kleine greep: Roy van Vilsteren (VARAgids), Maartje van Weegen, Mieke van der Weij (NOS), Pieter van der Wielen (VPRO) en Reina Wiskerke (Nederlands Dagblad).