Stikstofcrisis: waarom CDA en VVD kabinet moeten opbreken in eigen belang

‘Als CDA en VVD hun kansen met een koel oog bekijken, kunnen ze beter het kabinet nu opbreken.’ Het zijn de woorden van hoogleraar economie en ex-vicepremier Eduard Bomhoff. Hij ziet dat de kaarten door de stikstofcrisis opnieuw geschud worden in het kabinet en meent dat de coalitiepartners daarom kleur moeten bekennen.

‘Waar de VVD beroemd en geliefd mee wil worden in Rutte-4 is onduidelijk. De partij weet het waarschijnlijk zelf niet eens, behalve dan dat premier Rutte na tien maanden hangen en wurgen nu voor de vierde keer regeringsleider is.’ In tegenstelling tot de VVD stelt D66 zich wel duidelijk op volgens Bomhoff. De partij zet vol in op reductie van stikstof en CO2 en is bereid daar grote offers voor te brengen.

Loyaliteit en verzet

Leden en kiezers van de VVD en het CDA verzetten zich voor een (groot) deel tegen de klimaatplannen maar de partijtop gaat daar niet in mee. Sterker nog: op het VVD-congres van afgelopen weekend stemde een nipte meerderheid van de partij tegen de stikstofplannen van het kabinet en nota bene de eigen minister Christianne van der Wal. Partijleider Rutte echter is niet bereid om concessies te doen op dat gebied.

Dat is uit te leggen als loyaliteit naar het kabinet. De grootste partij van het land heeft zich in Den Haag gecommitteerd aan een akkoord en laat de coalitiepartners nu niet in de steek. Aan de andere kant is het te zien als teken dat het beleid dat op landelijk niveau wordt bedacht en uitgewerkt, is losgeweken van het sentiment in de samenleving. Het contact met de achterban is brozer geworden.

Die kwestie speelt niet alleen bij de VVD. Binnen meer partijen rijst (onbewust) de vraag hoe het zit met het kiezersmandaat en de invloed van de partijleden. Aan wie leggen de politici verantwoording af?

Scenario’s

Bomhoff laat de ChristenUnie achterwege in zijn analyse in Wynia’s Week en schetst twee scenario’s: ‘CDA en VVD vinden ieder ten minste één thema dat beklijft, en kunnen daarmee dan wedijveren met D66, koploper voor het klimaat en de stikstof. Of CDA en VVD blijven even kleurloos als nu, en hun enige grote thema wordt dat D66 wel erg extreem is.’

Beide scenario’s zullen overigens gevolgen hebben voor de overige politieke partijen. De auteur van het opiniestuk laat zien hoe dat er uit kan gaan zien.

Breekpunt

Het is volgens de oud-politicus van de Lijst Pim Fortuyn (LPF) de hoogste tijd om afstand te nemen van die punten waar D66 zich mee profileert. Er breken namelijk economisch donkere tijden aan voor de (ondernemende) burger: ‘Als CDA en VVD hun kansen met een koel oog bekijken, kunnen ze beter het kabinet nu opbreken over de stikstof en de Peel dan later over de begroting voor 2023.’

Lees hieronder meer over het politieke spel. Het CDA en de VVD zijn volgens Bomhoff nu aan bod, willen ze niet ten onder gaan.

VVD en CDA gaan breken met D66 – beter nu dan later