“Turn on, tune in, drop out” -Timothy Leary

“Turn on, tune in, drop out.” Timothy Leary sprak de woorden in 1967 tijdens het Human Be-In festival in San Francisco. Een jaar eerder werd een heel album opgenomen dat draaide rond die woorden, en het was de titel van een bundeling essays van de psycholoog van Harvard University. Maar wat bedoelde hij met die woorden, en wat zegt het over deze tijd?

Wie op zoek gaat naar de betekenis is al snel een middagje zoet en kan zich onderdompelen in de geest van de jaren ’60: flower power, psychedelische revolutie een sociale revolte. Aldous Huxley, Richard Alpert (Ram Dass) en de Grateful Dead. Leary was een spilfiguur van zijn tijd. Hij moedigde het gebruik van LSD aan ter bevordering van persoonlijke en maatschappelijke groei -en was daarin veel minder terughoudend dan Albert Hofmann, de Zwitserse scheikundige en uitvinder van de substantie.

In een persconferentie in New York in 1966 zei hij: “Zoals bij elke religie, zoeken we de goddelijkheid in onszelf en willen we deze naar buiten brengen in een leven gewijd aan de verheerlijking en aanbidding van God. In deze tijd gebruiken we daarvoor de metafoor ’turn on, tune in, drop out.’ ” Mediafilosoof Marshall ’the medium is the message’ Mcluhan gaf volgens Wikipedia het voorzetje voor de krachtige slogan.

Held of gevaar

Leary’s inspanningen op psychedelisch-spiritueel gebied maakten hem een held voor velen maar het kostte hem zijn aanstelling op Harvard. Volgens (wederom) Wikipedia werd hij in de jaren ’60 en ’70 maar liefst 36 keer gearresteerd, en president Richard Nixon noemde hem de meest gevaarlijke man van Amerika- hoewel die letterlijke uitspraak hier en daar betwist wordt.

Wat maakte hem zo controversieel? Ging het om de fysieke en psychische gevaren waar mensen zich aan blootstelden? Het is niet gek dat mensen zich daar zorgen om maakten- ongecontroleerd gebruik van LSD zonder aandacht voor setting, dosis en begeleiding kan nogal wat teweeg brengen. Verantwoord gebruik is van het grootste belang voor elke individuele gebruiker. De meeste ophef echter werd ingegeven door de sociale omwentelingen die men vreesde.

Losse schroeven

Wat als een middel alles op losse schroeven zet? De wereld en de maatschappelijke orde plotseling absurd en onnatuurlijk overkomen? De grenzen van het eigen ego vervagen en de dagelijkse afstand tot de medemens in een heel ander licht komen te staan? Waarom die oorlog in Vietnam? Waar leidt het huisje-boompje-beestje eigenlijk toe? Moeten we nog langer naar de kerk om te luisteren naar een preek over hel en verdoemenis, als God in onszelf zit en de vrede binnen handbereik is- if you want it?

Engageer je, informeer je, stem je af op en beweeg mee met de onderstromen van een ontwakende tegencultuur, word wakker, en dan: keer de maatschappelijke orde de rug toe. Dat is wat Leary bedoelde met turn on, tune in, drop out. Zien we ruim vijftig jaar later weer eenzelfde trend in de samenleving? Mensen die vragen durven stellen, autoriteiten durven bevragen, op zoek gaan, tot op de bodem gaan, nog een deksel opentrekken en zich realiseren dat niets is wat het lijkt?

Riemen vast

Eind januari was Jordan Peterson te gast bij de podcast van Joe Rogan. Hij werkte jaren geleden op Harvard samen met mensen die in de jaren zestig nog met Leary zelf onderzoek deden. De Canadese psycholoog haalde het motto van Leary (en met hem een hele generatie) aan. Er miste nog iets volgens hem, en stelde voor: “turn on, tune in, and buckle up.”

Ofwel: wanneer je zoveel nieuwe inzichten hebt gekregen, de wereld op zijn kop staat en het compleet onduidelijk is hoe je je nog moet verhouden tot de samenleving… dan moet je de maatschappij niet de rug toekeren. Dat is de weg van de minste weerstand. Peterson stelde iets anders voor. Nadat de nieuwe kennis is tot je is gekomen en het oude wereldbeeld wankelt, volgt de zwaarste taak. Neem dan je verantwoordelijkheid, integreer je kennis en zet het in voor het welzijn van anderen in die samenleving.

Bouwen

De historische woorden van Leary kwamen deze week weer naar de oppervlakte bij het nieuws over de Global Walkout, een initiatief van Reignite World Freedom. De organisatie wenst ‘de globalistische orde’ niet meer te ondersteunen. Laat je niet testen (op corona), betaal cash, koop lokaal en direct van de boer, laat de hypotheek links liggen etc.

Loslaten en losmaken is een eerste stap. Als we alles kritisch durven bevragen, afstand nemen van dat wat we níet willen én we nemen de verantwoordelijkheid om te bouwen aan de wereld die we wel willen- be the change you want to see in the world- dan pas is een andere wereld mogelijk. Dan kunnen de gigantische financiële ongelijkheid, de beklemming, sociale isolatie en vrijheidsbeperkingen worden opgeheven. Of tenminste een stuk verminderd. Riemen vast dus, aan het werk.