Vertrouwen in overheid bereikt dieptepunt

Een kleine dertig procent van de Nederlandse bevolking vertrouwt de overheid. In april 2020 was dat nog 69 procent. Dat blijkt uit onderzoek van de gemeente Rotterdam en de Erasmus Universiteit.

Het vertrouwen van mensen in de overheid is laag. De laag-vertrouwensamenleving, zoals het rapport het noemt, is voor een deel te wijten aan de coronapolitiek. De groep die kritisch is over het coronabeleid is echter wel kleiner geworden volgens de onderzoekers. Factoren die zwaar wegen voor de respondenten uit het onderzoek zijn de lange kabinetsformatie en de ‘gebrekkige en trage afhandeling van de toeslagenaffaire.’

Het onderzoek richtte zich op zowel de landelijke als de lokale overheid. Mensen vertrouwen de plaatselijke overheid meer dan de landelijke, maar het geloof in die bestuurslaag is ook afgenomen.

Gemeten van april 2020 tot maart 2021 is het vertrouwen in gezondheidsinstanties zoals het RIVM en de GGD gedaald. Daarna is het weer toegenomen. Echter is het geloof in de gezondheidsinstellingen ‘duidelijk lager dan bij de start van de pandemie’, zo staat in het rapport.

Coronapas

Ook de vaccinatiebereidheid is gemeten: landelijk is twaalf procent van de ondervraagden niet bereid gevaccineerd te worden, of twijfelt hierover. Het onderzoek focust zich tevens op het coronatoegangsbewijs: ‘De coronapas is volgens een meerderheid een goed idee bij het bezoeken van evenementen en horeca. Een aanzienlijk deel (36 procent) is het niet eens met de coronapas. Mensen die zijn niet gevaccineerd zijn, vaker tegen de coronapas. Maar ook een deel van de gevaccineerden is tegen de coronapas.’

Het onderzoek werd uitgevoerd tot in september 2021: ‘In september 2021 zijn er minder mensen die zorgen hebben over de gevolgen van COVID-19 voor hun baan, bedrijf en inkomen dan bij de voorgaande metingen. De angst van werkenden om hun baan te verliezen, is nu aanzienlijk kleiner dan voorheen.’ De eventuele invoering van een coronapas op het werk werd pas eind oktober actueel en is daarom niet meegenomen in het onderzoek.

Bezorgd

Wim Voermans, hoogleraar Staatsrecht, is bezorgd over de uitkomst. ‘En zo glijden we ineens in een dik jaar van hoog-vetrouwensamenleving af naar een laag-vertrouwensamenleving. Ernstig.’  Interessant is de laatste regel van zijn Twitter-bericht: ‘Juist nu draagvlak voor de laatste corona-aanpak-loodjes zo nodig is.’ Het onderzoeksrapport voert de corona-aanpak namelijk aan als belangrijke reden voor het weinige vertrouwen van burgers in de overheid. 

En zo glijden we ineens in een dik jaar van hoog-vetrouwensamenleving af naar een laag-vertrouwensamenleving. Ernstig. Juist nu draagvlak voor de laatste corona-aanpak-loodjes zo nodig is https://t.co/bX8hydx0Gn

— Wim Voermans (@wimjmvoermans) November 1, 2021