Waarom Sywert ‘we gaan die shit naar Nederland halen’ van Lienden afleidt van het echte probleem

Het leek een keurige jongen. Sywert van Lienden. Slim bovendien, met de beste intenties voor volk en vaderland. Hij werd de redder in nood door de in Nederland felbegeerde mondkapjes aan te schaffen in tijden van corona. Tot hij de nationale pispaal werd. Maar Van Lienden speelt maar een bijrol in het veelomvattende coronaverhaal. Mag de aandacht ook naar de echte hoofdrolspelers, een Ab Osterhaus, Hugo de Jonge of Jaap van Dissel?

In mei 2021 kwam De Volkskrant met het nieuws dat Sywert van Lienden miljoenen had verdiend met de aankoop en distributie van mondkapjes voor de overheid. Stukje bij beetje kwamen er meer berichten naar buiten (zie hier voor een verhelderende tijdslijn van de affaire) die een andere kant van de politiek commentator en adviseur lieten zien.

Van Lienden stond al die tijd in het middelpunt, maar in zijn slipstream kregen ook oud-minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge en zijn compagnons Bernd Damme en Camille van Gestel het zwaar te verduren. Terwijl de paniek groot was en de levens van duizenden Nederlanders ogenschijnlijk op het spel stonden, dacht de oud- CDA spindoctor vooral aan zichzelf.

Shit naar Nederland halen

Het houdt niet op: ‘We gaan die shit naar Nederland halen en worden miljonair.’ Het is de kop van een artikel van de Volkskrant van gisteren. Enigszins misleidend wellicht, want het is afkomstig van een langer fragment van een opgenomen telefoongesprek met andere betrokkenen van de mondkapjesdeal. Dat luidt als volgt: ‘We hebben twee oplossingen: of we verdedigen ons eerste voorstel (non-profitvoorstel, red.), waar ik voor ben, want dat is beter voor de zorg. Als ze daar niet toe in staat zijn: laat ze maar een prijs quoten en we gaan gewoon die shit naar Nederland halen en we worden alle vier miljonair.’

Ofwel, het lijkt erop dat hij in eerste instantie een voorkeur had voor het belang van de zorg. ‘Sommige teksten uit het gesprek zijn best ongelukkig en sluiten ook niet aan bij mijn intenties van destijds of bij mij als persoon,’ laat de hoofdpersoon de ochtendkrant weten. Wie zelf zijn conclusies wil trekken, zal het gehele artikel (of het gehele dossier van bijvoorbeeld FTM) moeten lezen.

Er loopt nog steeds een onderzoek naar Van Lienden en zijn compagnons en daar heeft hij alle vertrouwen in: ‘Van Lienden voorspelt dat het Deloitte-onderzoek hem gaat vrijpleiten.’

Zondebok

Er zijn de afgelopen jaren nogal wat discutabele beslissingen geweest rond corona. Niet iedere adviseur of politicus is honderd procent zeker gevrijwaard van belangenverstrengelingen. Er is nog genoeg werk aan de winkel om te zien wat er nu eigenlijk precies gebeurd is de afgelopen twee en een half jaar. Het gaat om meer dan afgeblazen feestjes: ouderen zijn alleen gestorven omdat ze geen bezoek mochten ontvangen. Patiënten zijn behandelingen met ivermectine en anderszins onthouden.  Een avondklok mocht er komen. Het pad voor een QR-samenleving werd geëffend.

Musical

Het coronabeleid an sich echter wordt maar heel weinig bevraagd. Van Lienden krijgt relatief veel aandacht, van de NOS tot BNR tot Arjen Lubach. Hij is degene die in tijden van crisis, toen iedereen alle zeilen bijzette om ‘samen met elkaar’ corona onder controle te krijgen, ‘ons’ vertrouwen schaadde door zelf beter te willen worden van andermans ellende.

Hij is de verpersoonlijking van het kwaad in een complex verhaal dat voor het gemak is platgeslagen. Arjen Lubach zei het als grap in zijn avondshow, maar de boodschap liegt er niet om: “Eerst een korte reconstructie van wat er allemaal gebeurd is…ehm, nou, Sywert van Lienden is ehm… een lul.”

De rol van een Ab Osterhaus of Jaap van Dissel is (nog) niet het onderwerp van onderzoek. Alle ogen zijn gericht op Van Lienden, de man wiens verhaal zich heel goed leent voor een film, tv-serie of zelfs musical:  ‘Sywert: the rise and fall’

HOOGGEACHT PUBLIEK. @yvesgijrath , de Kapiteinen en ik zijn verheugd u te mogen presenteren: “Sywert de Musical”. Dat het een grote hit mag worden. Have fun pic.twitter.com/K9udkiLpKL

— Tweep des Vaderlands. Erik de Vlieger. ⚓️ Kapitein (@DevliegerErik) June 4, 2021