Waarom zoveel mensen achter slot en grendel zitten in ‘The land of the Free’

Journalist Chris Hedges en podcastmaker Lowkey bespreken de rol van gevangenissen in Amerika naar aanleiding van Hedges’ boek Our Class. Centrale vraag: Hoe komt het toch dat er zo ontzettend veel mannen achter slot in grendel zitten in ‘The land of the Free’?

Hedges, winnaar van de prestigieuze Pulitzer Prize, oud Midden-Amerika correspondent voor de New York Times en tegenwoordig werkzaam voor RT, stelt dat er disproportioneel veel mensen in de gevangenis zitten in de Verenigde Staten. Hedges spreekt van 3.2 miljoen mensen in de gevangenis.

Over de exacte cijfers kan men twisten al naar gelang het soort data en interpretatie ervan. Volgens World Population Review zijn het er meer dan twee miljoen op een bevolking van ongeveer 330 miljoen. Ook relatief gezien staat het volgens dezelfde bron op nummer een in de wereld als het gaat om gevangenispopulatie. Het laat met ongeveer 640 gevangen per 100.000 inwoners landen als Turkmenistan en El Salvador (respectievelijk ca. 570 en 550) achter zich. Dus hoe het ook zij, Amerika blijft met afstand koploper op het gebied van gevangenen.

Kapitalisme

De journalist zocht naar oorzaken, ging op zoek naar de context van het fenomeen van “massale opsluiting” en schreef er een boek over: ‘Onze Klasse’. President Joe Biden komt er niet goed vanaf. Hedges, die ook lesgeeft aan gevangenen in een gevangenis in New Jersey zegt hij: “De helft van hen zou daar nooit hebben gezeten zonder Biden.”

Hedges wijst op de gevangenis als eindpunt voor “mensen die door het mondiaal kapitalistische systeem in de steek zijn gelaten”, in toenemende mate “geen doel of idee van zelfrealisatie meer hebben,” en door maatschappij ongewenst zijn. Zijn sociologische analyse wordt ondersteund door studies over gebrekkige verdediging van beklaagden, de three strikes regel (de regel zorgde er in de jaren ’90 voor dat straffen voor wetsovertredingen een stuk langer werden voor mensen die al eerder veroordeeld waren) en het gevangeniswezen als industrie.

Hieronder het gesprek tussen Lowkey en Hedges op YouTube.

Systeembril

Hedges ziet een politiek systeem dat niet gericht is op rehabilitatie en/of educatie maar op het opsluiten en opgesloten houden van miljoenen arme burgers, van “met name mensen van kleur.” Hij voert onder meer aan dat ex-gevangenen met schulden overblijven en geen werk of huis kunnen vinden, waardoor ze al snel weer in de problemen komen. De journalist kijkt het liefst met een systeembril naar het onderwerp en stelt vragen in de categorie ‘is de samenleving als geheel misschien gewelddadig?’ en ‘krijgt iedereen wel dezelfde kansen in de maatschappij?’

Iemand zoals Theodore Dalrymple kijkt daar anders tegenaan. De Britse psychiater en auteur vindt dat het besef van individuele verantwoordelijkheid voor eenieders daden wordt ondermijnd door een mentaliteit van slachtofferschap. Wie daarentegen naar het gevangenissysteem van Noorwegen kijkt kan al snel sympathie opbrengen voor Hedges analyse. Onderstaand fragment laat zien hoe de zwaarst gestrafte misdadigers van het land op het eiland Bastoy knuffelen met schapen, muziek opnemen (bij Criminal Records, red.), zwemmen en verblijven in hun eigen huis.

Er zijn culturele, juridische, politieke en economische verschillen tussen de landen die een eerlijke vergelijking in de weg zetten. De recidivecijfers echter zijn duidelijk: volgens Moore gaat in de Verenigde Staten ongeveer tachtig procent na de gevangenisstraf weer de fout in, tegenover twintig procent in het Scandinavische land. Hieronder een fragment van ‘Where to Invade Next’ een documentaire van Michael Moore uit 2015.