Woke: machtskritiek of instrument voor machthebbers?

De woke-beweging is kritisch ten opzichte van ‘het systeem en haar machthebbers’ maar ondertussen ‘weten instituten donders goed hoe vruchtbaar het is voor het behouden van de macht.” Dat zegt Kate Sinha, die samen met andere gasten sprak over het fenomeen bij het radioprogramma De Ronde Tafel van Roderick.

Onlangs beschreven academici Steije Hofhuis en Niek Pas het woke fenomeen nog als een ‘bastaard van het postmodernisme.’ Ze zien daarbij dat ‘elk maatschappelijk domein is doordrenkt van de tegenstelling onderdrukkers versus verdrukten: man/vrouw, wit/zwart enzovoorts.’

In het radioprogramma van Roderick Veelo laten historicus en publicist Coen de Jong, journalist Jan Kuitenbrouwer en kunstenaarsduo (Keeping It Real Art Critics, KIRAC) Stefan Ruitenbeek en Kate Sinha hun licht schijnen over het onderwerp. De gasten verschillen van inzicht over meerdere aspecten van de maatschappijkritiek maar zijn het over een ding eens: de macht zelf maakt dankbaar gebruik van de beweging.

Solidair

“Instituties zijn solidair met de activisten,” beweert Kuitenbrouwer. Hij verwijst daarvoor naar Herbert Marcuse, een invloedrijke (politieke) filosoof en socioloog in de twintigste eeuw. “Machthebbers zullen je altijd proberen in te kapselen. Want ze zijn als de dood om gecanceld te worden.”

Sinha vult hem aan: “Instituten hebben donders goed aangevoeld hoe vruchtbaar het is voor hun in het behouden van macht wanneer ze dat discours aannemen en aanbieden via subsidies. Deze reflex zorgt er volgens haar voor “dat niet alleen een kleine minderheid erover roept maar dat iedereen zich eraan moet onderwerpen.”

Bang

De Jong ziet het “Als een vorm van populismebestrijding. Voor mensen als Van Engelshoven en Halsema is het de ideale manier om het populisme weer in zijn hok te krijgen. Want daar is men natuurlijk bang voor.”

Het radioprogramma is onder andere hier terug te beluisteren. Op Café Weltschmerz zijn de afgelopen maanden meerdere artikelen geschreven naar aanleiding van Woke. Om een beter beeld te krijgen van de vertakkingen en implicaties zijn behalve bovenstaande links ook de stukken over woke op de universiteit in het algemeen, de UvA in het bijzonder, en op het Nederlands Filmfestival terug te lezen.