Zelensky’s emo-offensief valt verkeerd in Israël: ‘Dit grenst aan Holocaust-ontkenning’

Volodymyr Zelensky richtte zich deze maand wereldwijd tot de politieke klasse. Met verwijzingen naar Pearl Harbour en Shakespeare trachtte hij bij respectievelijk de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk een gevoelige snaar te raken in ruil voor financiële en militaire steun. Voor het Israëlische parlement vergeleek de voormalige komiek de inval van Rusland met de Holocaust. Dat ging velen een brug te ver. Voormalig minister en lid van de Likoed partij Yuval Steinitz: ‘Dit grenst aan Holocaust-ontkenning.’

De Oekraïense president Zelensky richt zich de laatste weken intensief tot het buitenland. Hij belt met minister-president Mark Rutte en bedankt zijn inspiratiebron en premier van Canada Justin Trudeau voor zijn ‘getoonde leiderschap om sancties af te kondigen.’ Voor het Britse parlement strooide hij begin deze maand met quotes van William Shakespeare (“to be or not to be” was niet de meest originele vondst) en van Winston Churchill. De Verenigde Staten herinnerde hij aan het bombardement op Pearl Harbour en aan de Twin Towers die ruim twintig jaar geleden naar beneden stortten: “Denk aan Pearl Harbour, herinner je 9/11. (…) De onschuldige slachtoffers. (…) Ons land maakt nu hetzelfde mee als jullie toen. Elke dag en elke nacht opnieuw, op dit moment, al drie weken lang.”

Riskant

Afgelopen weekend sprak Zelensky de Knesset, het Israëlische parlement, toe. Ook daar probeerde hij weer een gevoelige snaar te raken. Hij sloeg de plank pijnlijk mis, vonden velen. Het was een riskante zet toen Zelensky (zelf Joods, maar laten we dat alsjeblieft terzijde houden) sprak over het Kremlin dat “dezelfde terminologie gebruikt als de nazi’s: in Rusland hebben ze het over ‘de Endlösung’ (het planmatig vernietigen van het Joodse volk zoals de nazi’s ten tijde van Hitler voor ogen stond, red.). Alleen gaat het nu over ons, ‘het Oekraïense probleem.’ ” Hij deed daar nog een schepje bovenop door te stellen dat “Oekraïners tachtig jaar geleden de juiste keus hebben gemaakt. We redden de Joden en behoren daarom tot rechtschapen landen.” Nu was het tijd dat Israël andersom een hand uitreikte, was de boodschap.

De positie voor Israël ligt anders dan die van eerder genoemde (NAVO) landen. Het heeft geen goede relatie met Rusland maar probeert een politiek evenwicht te behouden, al is het maar vanwege de militaire aanwezigheid van Rusland in buurland Syrië. Daar komt nog bovenop dat de Joodse gemeenschap in Israël (een grote uiteraard, er zijn weinig plekken te vinden waar ze niet politiek, cultureel of sociaal aanwezig zijn) de geschiedenis van hun voorouders in Oekraïne niet is vergeten. Een destijds flinke Joodse bevolking in Oekraïne heeft de dood niet kunnen ontlopen. In de eerste plaatst was het Duitse leger daarvoor verantwoordelijk, maar daarbij konden ze wel rekenen op de hulp van Oekraïense sympathisanten. Hoewel er nog wel het een en ander af te dingen valt op de claim van de Russische president Vladimir Poetin dat met de inval in Oekraïne het land bevrijd zal worden van de nazi’s is, komen de aantijgingen van fascistische invloeden en aanwezigheid aldaar niet uit de lucht vallen. De kijk op de geschiedenis en op het heden loopt in Israël dus her en der ver uiteen met die van Zelensky.

Hoewel de politiek leider van het belaagde land niet uitsluitend kritiek kreeg, reageerden veel politici van de Knesset verontwaardigd. Parlementslid Simcha Rothman refereerde aan de vervolging – en dus niet het redden- van Joden in de Tweede Wereldoorlog: ‘Volgens Zelensky moeten we ons nu hetzelfde opstellen als de Oekraïners tachtig jaar geleden deden naar ons toe. Dat verzoek moeten we weigeren.’ Zijn collega uit het parlement Yuval Steinitz liet weten dat ‘als de toespraak in normale tijden had plaatsgevonden, mensen dit zouden beoordelen als grenzend aan Holocaust-ontkenning.’