Amerika met hangende pootjes naar Venezuela na importverbod Russische olie?

Venezuela kan al jarenlang geen goed doen in de Verenigde Staten. Vanaf het moment dat de (inmiddels overleden) Hugo Chavez in 1999 aan de macht kwam en een linkse ‘Bolivariaanse’ koers afkondigde, is het in conflict met de Noord-Amerikaanse grootmacht. Omdat de Verenigde Staten mogelijk een importverbod van Russische olie doorvoeren om de Russische economie verder te isoleren, zochten Amerikaanse diplomaten hun oude vijand toch weer op.

Het kan verkeren. In 2002 vormde Venezuela nog de ‘as van het kwaad’* samen met landen zoals Iran en Noord-Korea. Bijna twintig jaar worden alle diplomatieke banden verbroken en verklaart de Amerikaanse regeringswebsite Share America  U.S.: ‘Sancties zijn er zodat Nicolas Maduro (de huidige president van Venezuela, red.) en zijn entourage niet profiteren van illegale goudwinning, staatsolie-bedrijven en andere economische transacties die de criminele activiteiten van het regime mogelijk maken.’ En plotseling staan er diplomaten op de stoep om te polsen of er dan misschien toch olie geleverd kan worden. ‘Energiediplomatie,’ noemt Elsevier-journalist Victor Pak het. Of wordt het masker van de dominee wel erg makkelijk ingewisseld voor dat van de koopman?

Warme banden

Amerika stopt mogelijk met de import van olie uit Rusland. Met die maatregel straft het Poetin voor ‘een niet-uitgelokte en onrechtvaardige aanval’ die leidt tot ‘een oorlog met een catastrofaal verlies van levens en menselijk leed,’ zoals president Joe Biden twee weken geleden stelde. Wanneer het land tot dat besluit komt, en alles wijst daarop volgens Pak, moet het op zoek gaan naar andere oliepartners. De sterk stijgende inflatie zet bovendien alleen maar meer druk op de Amerikaanse overheid om samen te werken met alternatieve olielanden. Dat het bij Venezuela uitkomt is om twee redenen opmerkelijk. Ten eerste liggen de twee landen elkaar niet, zacht uitgedrukt. Venezuela ligt in de achtertuin van Amerika maar op geopolitiek niveau liggen ze mijlenver uit elkaar. Venezuela werkt samen met Cuba en Nicaragua, ‘socialistische’ landen in de regio. Daarbuiten zijn landen zoals Rusland, China en Iran politieke- en handelspartners.

Het tweede opvallende punt is daarmee al weggegeven. Rusland en Venezuela hebben warme banden met elkaar. Volgens persbureau Reuters hebben Maduro en de Russische president Vladimir Poetin elkaar op de eerste dag van maart nog gesproken over een ‘intensievere strategische samenwerking.’ Nu klopt de grote Noorderbuur dus op de deur om te kijken wat de mogelijkheden zijn voor de levering van olie. ‘Om het wegvallen van Russische olie op te vangen, laten de Amerikanen tal van principes varen,’ schrijft Pak. Reuters brengt een andere boodschap over: ‘De regering van president Joe Biden staat erop dat het de sancties niet zal opheffen, ook niet die van ’s lands oliesector, tot Maduro echt stappen zet op weg naar vrije verkiezingen.’

*Hieronder een deel van de toespraak die president George W. Bush Jr. hield tijdens zijn State of The Union twintig jaar geleden. Hij munt daar de term ‘as van het kwaad’ met Noord-Korea, Iran, Irak en diens bondgenoten.